Ara Filament

Bitki ve mantar gibi hücrelerde bulunmamalarına rağmen ara filamentler hücre iskeletinin önemli elemanları arasındadır.

Hücre iskeletinin 3 temel elemanı vardır.

• Mikrofilament
• Ara filamenet
• Mikrotübül

Ara filament mikrofilamentten kalın, mikrotübülden ise incedir. Boyut olarak ikisinin arasında bulunmaktadır.

Ara filament çeşitleri 5 tanedir. Bu sınıflandırma protein yapılarına göre yapılmaktadır. Sitoplazma ve çekirdek zarı boyunca uzanan bu filamentler geniş bir şekilde beş sınıfa ayrılmış geniş bir protein ailesinden oluşur.

Ara Filament Yapısı

Ara filament proteinlerinin çubuk şekline katlanmasıyla başlar ve ardından yaklaşık 8 ile 12 nm çapında filamentlerin oluşumuna yol açan bir dizi polimerizasyon  olayı izler.

Farklı ara filement çeşitleri farklı hücre türlerinde bulunur, ancak tüm ara filement sınıfları birbirleriyle etkileşime girmez.

Diğer iskelet bileşenlerin (örneğin, Aktin filamentleri, mikrotübüller) aksine, ara filamentlerin polaritesi yoktur.

Ara Filementlerin Özellikleri

Ara filamentlerin kendine has çeşitli özellikleri vardır. Bunların en önemlilerine değinelim.

Ara Filementler Heterojendir

Aktin ve tübülin ile karşılaştırıldığında, ara filament genleri ve ürettikleri proteinler arasında daha fazla çeşitlilik vardır.

Oluşabilecek yapı türleri (örneğin, saç, tırnak, tüy) daha büyük çeşitlilik sağlar. Farklı ara protein sınıfları ortak ata kökenli olmasına rağmen, ara filament genleri heterojenlik sağlar.

Mantarlar ve bitkiler bu filamentlerden yoksundurlar ve böceklerin ise yalnızca bir sınıfından bulunurlar. Farklı doku hücrelerinde bulunan ara filementlerin yapı olarak çeşitlilik gösterdiğini söyleyebiliriz.

Ara filemetnlerde Polarlık Yoktur

Diğer hücre iskeleti elemanlarının polar uçlu olduğunu söyledik. Ancak ara filament alt birimlerinin her iki  ucunda da benzer bir yapısal görünüm oluşur.

Alt birimlerin birbiriyle değişimi ise sadece filement ucunda değil bütün gövde boyunca gerçekleşir. Bu durum yapılan deneylerde gözlemlenmiştir.

Sağlam ve Esnektirler

Hücre herhangi bir baskıya maruz kaldığında ara filementler katlanıp hücrenin kırılmasını önlerler. Yüksek baskıya dayanıklı olmaları sağlamlığı sağlar.

Ayrıca polar uçlara sahip olmadıklarından motor protein de içermezler.

Ara filementlerin genel özellikleri bu şekildedir. Daha detaylı bir inceleme isteyenler konuyla ilgili araştırma yapabilir.

Kaynak:

https://www.mechanobio.info/topics/cytoskeleton-dynamics/cytoskeleton/intermediate-filament/