Arkelerin Biyolojik ve Ekonomik Önemi

Prokaryot canlılar genel olarak bakteriler ve arkeler olarak ikiye ayrılır. Daha önce bakteri olarak sınıflandırılan ve arkebakteri olarak adlandırılan bu canlılar 1970’li yıllardan bu yana artık ayrı bir alem olarak değerlendirilmektedir. Arkeler alemi adlı yazıda bu canlı alemini tanıtmıştık. Bu yazıda arkelerin biyolojik ve ekonomik önemi üzerinde durmaya çalışacağız.

Arkelerin özellikleri gereği çeşitli yararları bulunmaktadır. Bu özellikleri arkelerin çeşitli kullanım alanları olmasına neden olmaktadır. Bu açıdan biyolojik önemi kadar arkelerin ekonomik önemi de ön plana çıkmıştır.

Arkelerin Biyolojik Önemi

Arkelerin biyolojik önemi doğal döngünün bir parçası olmalarından kaynaklanmaktadır. Arkeleri diğer canlılardan ayıran en önemli özellikleri çok sıcak veya çok soğuk ortamlarda yaşayabilmeleridir.

Arkeler alemi şu açılardan biyolojik öneme sahiptir:

• Çok sıcak, çok soğuk ya da çok tuzlu ekstrem koşullarda yaşayabilirler.
• Arkeler alemi doğada madde döngüsünde önemli rol oynarlar.
• Metanojenik arkeler doğada metan gazı üretiminin önemli bileşenleridir.
• İnsan kalın bağırsağında yaşarlar
• Karınca ve otobur canlıların sindirim sisteminde yaşar ve selüloz sindirimine yardımcı olurlar.
• Karbon ve azot döngüsünde arkeler oldukça önemlidir.

Arkeler prokaryot olmalarına rağmen bazı özellikleri ökaryot canlıları andırır. Ökaryot canlılardaki gibi DNA’larında histon proteini bulunur. Arkelerin bilinen hastalık yapıcı çeşidi bulunmamaktadır.

Arkeler aleminde fotosentez yapan, kemosentez yapan ve ayrıştırıcı olarak beslenen arke çeşitleri bulunmaktadır.

Arkelerin Ekonomik Önemi

Arkelerin özellikleri sayesinde çeşitli kullanım alanları bulunmaktadır. Bu kullanım alanları onları ekonomik olarak da önemli canlılar hale getirmektedir.

• Bugün biyoteknolojinin de gelişmesiyle mikoorganizmalar çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. ekonomik açıdan arkelerin kullanım alanları şöyle özetlenebilir:
• Metallerin zehirleyici etkilerinin ortadan kaldırılmasında
• Düşük kaliteli metallerin zenginleştirilmesinde
• Metallerin saflaştırılmasında
• Sanayi ve evsel atık sularının arıtımında
• Çöplerin ayrıştırılmasında
• Çöplerden gübre, biyoyakıt, biyogaz gibi ürünlerin üretilmesinde
• Biyoteknolojik yöntemlerde

Görüldüğü gibi arkelerin yararları çoktur. Bu da onları ekonomik önemi büyük canlılar yapar. Arkelerin en önemli özellikleri ekstrem koşullara dayanıklı olmalıdır. Bu sayede çok tuzlu ortamlarda, çok sıcak ortamlarda veya çok soğuk ortamlarda kullanılabilirler.

Arkeler genellikle yaşadıkları ortama ve oksitledikleri maddeye göre adlandırılırlar. Metanojenik arkeler, psikrofiller, termofiller, halofiller, asidofiller ve alkalifiller gibi arke çeşitleri mevcuttur.