Coğrafyanın Prensipleri Nelerdir?

Her bilimin olduğu gibi coğrafyanın da prensipleri de vardır. Coğrafyanın prensipleri nelerdir diye soracak olursanız da bunları üç başlık altında toplayabiliriz. Bunlar dağılış, ilgi ve bağlılık, nedensellik şeklindedir. Yani coğrafyanın prensipleri nelerdir diye sorulduğunda üç maddede bunun cevabını verebiliriz.

1. Dağılış prensibi
2. İlgi ve bağlılık prensibi
3. Nedensellik prensibi

Yukarıdaki üç ilke coğrafyanın prensiplerini açıklamak için yeterlidir. Coğrafyanın prensipleri nelerdir diye merak ettiğimiz için bu üç ilkeyi biraz irdelemeliyiz.

Coğrafyanın Dağılış Prensibi

Coğrafyanın en önemli prensibi dağılış prensibidir. Dağılış bize coğrafya ile ilgili genellemeler yapma olanağı sağlar. Dağılışta esas olan belirli bir alandır. Bu alan büyük olabildiği gibi küçük de olabilmektedir. Mesela Akdeniz bölgesinin bitki örtüsü makidir dediğimiz zaman dağılış ilkesi gereği bir bölgeye işaret ederiz. Ya da Göller yöresi dediğimiz zaman yine bir coğrafi bölgenin ortak özelliklerini ele alırız. Dağılış ilkesi doğal olarak ilgi ve bağlılık prensibi ile de bağlantılıdır.

Coğrafyanın İlgi ve Bağlılık Prensibi

Coğrafyada elimizde olan bilgilerin birbirleriyle bağlantısı vardır. Örneğin yine Akdeniz bölgesinin bitki örtüsünün maki olduğunu bildiğimiz için Antalya’da makiye rastlamayı bekleriz. Çünkü Antalya Akdeniz bölgesinde yer aldığı için bu genel ifade ile ilgili ve buna bağlıdır. Coğrafyanın prensipleri nelerdir diye sormamızın nedeni de işte budur. Coğrafya konusunda genellemeler yapabilmemiz ve bağlantı kurmamız bizim bu alanı öğrenmemizi sağlar. Yoksa sadece Türkiyeyi köy köy incelemeye kalksak yıllarca bitiremeyiz.

Coğrafyanın Nedensellik Prensibi

Neden sonuç ilişkisi bütün bilimlerin ana kaynağıdır. Şöyle ki olaylar arasında neden sonuç ilişkisi kurmadan bilgi üretilmesi de zordur. Karadeniz’de kıyı bölümü ile iç bölümler arasında ciddi bir iklim farkının olmasının sebebi mesela dağların denize paralel olmasıdır. Dağların denize paralel olması denizelliğin geçişini zorlaştırmaktadır. Bu bilgiyi nedensellik prensibi çerçevesinde nedeniyle birlikte biliyor olmamız bizi birçok sonuca götürebilecektir.

Eğer Rize’de yağış fazladır çünkü Rize Karadeniz bölgesindedir deseydik sadece bağlılık prensibine bağlı kalmış ancak coğrafyanın nedensellik prensibi yerine getirmemiş olurdur. Bu açıdan coğrafyanın bütün prensipleri önemlidir.

Coğrafyanın prensipleri kısaca nelerdir anlatmaya çalıştık. Eğer coğrafyanın prensiplerini öğrendiyseniz artık coğrafya alanında daha iyi bilgi sahibi olabilirsiniz demektir.