Dolu Hangi Mevsimde Yağar?

Yağmur ve karla birlikte en çok düşen yağış biçimlerinden biri doludur. Dolu katı bir yağış türü olduğu için oldukça zararlı olabilmektedir. Özellikle ekili tarım alanlarına yağdığında büyük ekonomik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Bu yazıda dolu hangi mevsimde yağar sorusunu yanıtlayacağız. Hangi mevsimde yağdığını bilmemiz önlem almak açısından da önemlidir.

Dolu ülkemizde en çok ilkbahar ve bazen de yaz mevsiminin başlangıcında yağar. Dolu hangi aylarda yağar diye bakarsak nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarını sayabiliriz. En çok ilkbaharda yağan dolu en büyük zararı da yaz aylarında vermektedir.

Havanın çok soğuk olduğu kış mevsiminde dolu ya hiç görülmez ya da zayıf seyreder. Şiddetli dolu yağışlarının olması için havanın çok soğuk olmaması gerekir.

Dolu Nedir ve Nasıl Oluşur?

Su buharının belirli bir büyüklükteki sert katı parçaları şeklinde oluşturduğu yağışa dolu denmektedir. Dolu fırtınalarla birlikte de yaygın olarak görülür. Özellikle gök gürültülü fırtınalara (oraj) eşlik eden dolu yaygındır.

Dolu tanelerinin çağı 5 mm olabildiği gibi 15 cm’ye kadar çıkabilir. Büyük taneli doluların oluşturdukları hasar çok daha fazladır. Dolu beklenen havalarda araçların üstüne battaniye örtülmesinin nedeni bu hasarı azaltmak içindir.

Kümülonimbus denilen bulutların dağılışıyla dolu oluşumu arasında yakın bir ilişki vardır. Bu bulutlar düşey yönde uzun mesafelerde hareket etmektedir.

Dolunun oluşması altta sıcak ve üstte soğuk havanın olmasını gerektirir. Yukarıda çıkan sıcak ve kuru havanın soğuk hava akımına kapılmasıyla aniden soğuma başlar. Bu soğuma sonucu su damlaları katılaşarak buza dönüşür. Eğer bu yukarı çıkma ve akıma kapılma tekrar ederse dolu taneleri daha da büyüyebilir. Bu şekilde iri taneli dolular oluşur.

Çok soğuk ve çok sıcak havalarda dolunun oluşması pek mümkün değildir. Örneğin kutup bölgeleri çok soğuk olduklarından buralarda dolu yağmaz. Yine çok sıcak enlemlerde dolu yağışına rastlanmaz. Türkiye gibi orta enlemlerde ise havanın nemli ve ılık olduğu bahar ve yaz aylarında dolu yağışı görülür.

Dolu Yağacağını Nasıl Anlarız?

Doluyla ilgili önlem almak isteyen herkes dolunun yağacağını önceden bilmek ister. Yağmurdan sonra dolu yağar mı, akşam veya gece dolu yağar mı gibi sorular da sorulmaktadır. Akşam veya gece de elbette doğu yağabilir. Kış aylarında dolu yağması pek yaygın değildir ancak hava şartları uygunsa nadir de olsa yağabilir.

Dolu yağacağını anlamanın en basit yolu meteoroloji raporlarını ve uyarılarını takip etmektir. Çünkü meteoroloji kurumları yeterince gözlem imkanlarına sahiptir. Bu imkanlarla kümülonimbus bulutları, sıcaklık ve nem takip edilerek dolu yağışıyla ilgili etkili tahminlerde bulunulabilir.

Yağmurdan sonra dolu yağar mı? Evet yağabilir. Ancak yağmur geldiğinde ille de dolu yağacak diye bir kaide yoktur. Bunu tahmin etmek için çeşitli gözlemler yapmak gerekebilir.