Fizik Formülleri 9. Sınıf

Bu yazıda 9. sınıf öğrencilerinin işine yarayacak temel formülleri paylaşacağız. Bu formüller hem 9. sınıftaki fizik dersinde başarılı olmanızı sağlayacak hem de üniversite sınavı için fiziğe genel manada katkı yapacaktır.

Öncelikle şunu söyleyelim ki 9. sınıf fizik dersinde çok fazla formül bulunmuyor. Daha çok okuma metni şeklinde fiziği öğrenmemiz hedefleniyor. Fiziği tanımak ve fizikle ilgili genel kavramları öğrenmek 9. sınıf fizik dersinin temel amacını oluşturuyor.

9. sınıf fizik konuları ise şöyledir:

• Fiziğin doğası
• Madde ve özellikleri
• Kuvvet ve hareket
• Enerji
• Isı ve sıcaklık

Şimdi bu konularla ilgili gereken formülleri verelim.

Fiziğin Doğası Konusu

Fiziğin doğası konusunda pek formül bulunmuyor. Bu konu altında öğreneceklerimiz şöyledir:

• Fizik nedir?
• Bilim ve bilimsel bilginin özellikleri
• Fizikte büyüklükler
• Fizikte modelleme
• Ölçe ve hata kaynakları
• Fiziğin günlük yaşamdaki yeri

Fiziğin doğası konusuna çalışıp yukarıdaki başlıkları detaylı incelerseniz zaten konuyu öğrenirsiniz. Bunun için bir formüle ihtiyacınız yoktur.

Madde ve Özellikleri Formülleri

Madde ve özellikleri konusunda hacim, kütle, öz kütle gibi kavramları tanıyıp temel ölçümlere başlıyoruz.

• Küpün hacmi : a³
• Dikdörtgenler prizmasının hacmi: a.b.c
• Silindirin hacmi: π.r².h
• Kürenin hacmi: 4/3. π.r³
• Düzgün hacimli olmayan cisimlerin hacmi: Taşırma kabıyla bulunur.

Şimdi de kütle, hacim, öz kütle ve eşit kollu terazi kavramlarına bakalım.

Kütle m, hacim V, öz kütle d olarak ifade edilir.

m/V = d ⇒ kütle / hacim = öz kütle

Öz ağırlık p = d.g olur.

Eşit hacimde karıştırılan iki sıvının öz kütlesi (d1 + d2) /2 olur.

Eşit kütlede karıştırılan iki sıvının öz kütlesi 2.d1.d2 / (d1 + d2) olur.

Sıvıların kaldırma kuvveti F = V_batan.d_sıvı olur.

Ağırlık G = g. m şeklindedir. Burada g yer çekimi ivmesi, m ise kütledir.

Eşit kollu terazide binici kütlesi m, terazideki bölme sayısı N olmak üzere, terazinin hassasiyeti m/N olur.

Kuvvet ve Hareket Formülleri

9. sınıf fizik dersindeki konulardan birisi de kuvvet ve hareket konusudur.

Kuvvet F ile gösterilir. Burada x ya da d uzunluk/yol olur. Hız ise v ile gösterilir.

Hız = yol / zaman, v = x/t olur.

Teldeki uzama x= F.k olur.

Bileşke kuvvet için arada arada 90 derece varsa √2 katı, 60 derece varsa √3 katı, 120 derece varsa 1 katı olur. Burada iki kuvvetin eşit büyüklükte olması gerekir.

Birden çok kuvvet için Lami teoremi uygulanır. F1 /sina = F2/sinb … şeklinde gider.

9. Sınıf Enerji Formülleri

Enerji konusu fizik için çok önemlidir. Bu nedenle enerji fizik dersinde her dönem karşımıza çıkar.

9. sınıfta ise genel manada enerji tanınmaya çalışılır.

• Enerji türleri nelerdir?
• İş, güç, kuvvet nelerdir?
• Enerji kaynakları nelerdir?

Bu başlık altında konuyu öğrenmeye çalışırız.

• Mekanik enerji = potansiyel enerji + kinetik enerji
• Potansiyel enerji = m.g.h
• Kinetik enerji = 1/2.m.v²

Isı ve Sıcaklık Formülleri

Öncelikle ısı ve sıcaklık farkını iyi bilmemiz gerekir Isı bir enerjidir. Sıcaklık ise moleküllerin ortalama kinetik enerjisinin ölçümüdür.

Sıcaklığı yüksek olandan düşük olana doğru ısı geçişi olur.

Q = m.c.Δt hal değiştirme sırasında ise Q = m.L formülü uygulanır. Q ısı, m kütle, c öz ısı, t ise zamandır.

Genleşme cismin ilk boyu, sıcaklık ve madde cinsiyle ilişkilidir.

Genleşme miktarı ΔL =  L₀.λ.Δt olur. Yani ilk boy, genleşme katsayısı ve sıcaklık farkının çarpımıdır.