Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu

Nüfus bir yerin beşeri özelliklerini anlamada kullanılan en temel özelliklerden biridir. Nüfusun yapısı ve yoğunluğu bize o bölge hakkında birçok bilgiyi verir. Bu yazıda fizyolojik nüfus yoğunluğu hakkında bilgi vereceğiz. Nüfus yoğunluklarının tarımsal nüfus yoğunluğu, aritmetik nüfus yoğunluğu ve fizyolojik nüfus yoğunluğu gibi bölümleri vardır.

Bir ülkede ya da bölgede tarımsal alana düşen kişi sayısına fizyolojik nüfus yoğunluğu denir. Toplam kişi sayısı/toplam tarım alanı (km²) şeklinde hesaplanır.

Bir başka deyişle fizyolojik nüfus yoğunluğu 1 km² tarım alanına düşen kişi sayısıdır. İnsanları besleyen alanlar tarım alanları olduğu için değerlendirmede önemli bir ölçüttür.

Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu ile İlgili Bazı Veriler

Türkiye ile ilgili bu verilere bakalım. Fizyolojik nüfus yoğunluğu hesaplama yöntemini bilirsek kendimiz de bulabiliriz.

2000 yılında yaklaşık olarak 68.000.000 olan nüfusu tarım alanlarına bölelim ki o da yaklaşık olarak 240.000 km² şeklindedir. 68.000.000/240.000 = 283 kişi/km² şeklinde elde edilmektedir. Yani 2000 yılında 1 km² tarım alanıyla yaklaşık olarak 283 kişi beslenmekteydi.

2020 yılına baktığımızda ise 82.000.000 olan nüfus için tarım alanları yaklaşık olarak aynı değerdedir. Yine aynı hesaplama yöntemi kullanılırsa 82.000.000/240.000 = 342 kişi/km² çıkmaktadır.

Nüfusu artan ülkelerde tarım alanları nüfus kadar artmadığından fizyolojik nüfus yoğunluğu sürekli artmaktadır.

• Türkiye’de fizyolojik nüfus yoğunluğu en fazla olan bölge Marmara bölgesidir.
• Türkiye’de fizyolojik nüfus yoğunluğu en fazla olan il İstanbul’dur.
• Fizyolojik nüfus yoğunluğunun en düşük olduğu bölge İç Anadolu bölgesidir.
• Doğu Anadolu bölgesinde nüfus as ancak tarım alanı da az olduğu için fizyolojik nüfus oranı fazladır.

Eğer kişi sayısı tarım alanlarına değil de bütün ülkelerin yüz ölçümüne bölünürse elde edilen veriye de aritmetik nüfus yoğunluğu denir.

Bir ülkede aritmetik nüfus oranı ile fizyolojik nüfus oranı arasındaki fark fazla ise o ülkede tarım alanları dar demektir. Bu da ülkede engebeli alanların fazla olduğunu gösterir.