Flotasyon (Yüzdürme)

Kimya ve mühendislik bilimlerinde karışımları birbirinden ayırmak için çeşitli yöntemler vardır. Flotasyon yani yüzdürme de bu yöntemlerden biridir. Bunun dışında ekstraksiyon, santifürüjleme veya dekantasyon gibi çeşitli yöntemler de bulunmaktadır.

Bazı durumlarda bu yöntemlerin iki tanesi veya daha fazlası birlikte kullanılarak karmaşık yapılar birbirinden ayrılabilir.

Olayın temeli suda çözünmeyen bir maddenin su yüzeyinde toplanmasıdır. Bu sayede maddeyi su yüzeyinden ayırabiliriz. Flotasyon ile ayırmada hem yoğunluk farkından yararlanılır hem de çözünürlük farkından yararlanılır.

Yukarıdaki görselde olayın basitçe nasıl gerçekleştiği görülmektedir.

Flotasyon yapıldıktan sonra eğer suyun dibine çöken ve yine çözünmeyen başka bir madde varsa bu da dekantasyon yani aktarma yöntemiyle ayrıştırılabilir.

Flotasyon ile Ayırma Örnekleri

Birkaç örnek üzerinden flotasyon ile ayırma nasıl gerçekleşir öğrenelim.

Elimizde kum ve talaş karışımı olsun. Bu iki maddenin ana farkı suya göre özkütleleridir. Kum suda çökerken talaş su yüzeyinde kalacaktır. Öyleyse bu katı katı karışımı suya atarsak kum su dibinde çöker. Talaş ise yüzer. Talaşları su yüzeyinden aldıktan sonra süzme ya da dekantasyon ile kumu da sudan ayırırız.

Yine tuz ve plastik taneciklerin karışımını düşünelim. Tuz suda çözünebilirken plastik çözünmez. Öyleyse karışımı suya atıp tuzu çözersek plastikler su yüzeyinde kalır. Böylece flotasyon ile ayırma yapmış oluruz.

Çeşitli laboratuvarlarda kullanılan bu yöntem için farklı örnekler de mevcuttur. Mühendislikte kullanılan bu yöntem için flotasyon makineleri de üretilmiştir.

Flotasyon İle Ayırmanın Kullanım Alanları

Flotasyon sisteminin en yaygın kullanıldığı alan çevre mühendisliğidir. Çevre mühendisliğinde su arıtma sistemlerinde bu yöntem sık kullanılır. Atık suda yüzebilen katı parçacıklar flotasyon ünitesi ile ayrıştırılır. Daha sonra kalan atık suya çeşitli işlemler uygulanılır.

Yine tıpta çeşitli alanlarda bu yöntem kullanılmaktadır. Parazitoloji bilimi bunlardan bir tanesidir.

Katı sıvı karışımlarının ayrıştılmasında flotasyon etkili ve basit bir yöntem olduğu için çeşitli sanayi dallarında da bu yöntem kullanılmaktadır.

Madencilikte maden karışımlarını ayırmada flotasyon tekniğinin daha ileri uygulamaları kullanılır. Bazı durumlarda su yerine başka sıvılar kullanılır. Ayrıca eklenen malzemelerle çeşitli tepkimeler hedeflenir. Böylece daha gelişmiş sonuçlar elde edilebilmektedir.