Geçmişte İnsanların Beslenme Alışkanlıkları Nasıldı?

Çağ değiştikçe insanların yaşadığı koşullar ve beklentiler de değişmiştir. Ancak bazı temel ihtiyaçlar içerik olarak değişse de temel olarak değişmemiştir. Beslenme, barınma, korunma gibi ihtiyaçlar insanların evrensel ihtiyaçlarıdır. Bu ihtiyaçlar geçmişte ve bugün de varlığını sürdürmektedir. Ancak insanlığın ilerlemesi bu ihtiyaçların karşılanma şeklini değiştirmiştir. Bu yazıda geçmişte insanların beslenme alışkanlıkları nasıldı sorusuna cevap vereceğiz.

İnsanlar önceleri avcılık ve toplayıcılıkla, daha sonraları ise tarım ve hayvancılıkla uğraşmıştır. Gıda sanayisinin var olmadığı bu dönemde gıdalar doğal ve daha az çeşitlidir.

Geçmişte insanların beslenme alışkanlıkları şöyleydi:

• Avlanma ve doğada hazır bulunan bitkilerin toplanmasıyla beslenme sağlanıyordu.
• Her zaman av ya da gıda bulmak mümkün olmadığından beslenme daha seyrek ve düzensizdi.
• Besin bulmak aile fertlerinin tümünün ortak derdiydi.
• Et, bitkiler, balık ve yumurta temel tüketim maddeleriydi.
• Besinlerin saklanması kolay olmadığından insanlar sürekli yeni besin bulma sorunuyla mücadele etmiştir.
• Hayvanların evcilleştirilmesiyle avcılığın yerini hayvan besleme almıştır.
• Tarımın ortaya çıkmasıyla insanların toplayıcılık yapma ve göç etme ihtiyacı da azalmıştır.
• Tarımla birlikte yerleşik hayata geçilmiş ve tarım ürünlerinin biriktirilmesiyle daha fazla yemek yenmesine olanak sağlanmıştır.
• Gıda sanayisi çıkana kadar yüksek miktarda gıda temini zor olduğu için beslenme çeşitliliği az olmuştur.
• Yetişen tarım ve hayvancılık ürünlerine göre bölgeden bölgeye beslenme farklılıkları ortaya çıkmıştır.

Geçmişte yaşayan insanları anlayabilmemiz için beslenme alışkanlıklarını anlamamız çok önemlidir.

Beslenme Alışkanlıklarının Değişmesi

İnsanların beslenme alışkanlıkları zamanla değişmiş ve toplumsal yapıyı da etkilemiştir. Çünkü beslenme ihtiyacı, uzun süre ekonomik ilişkilerin neredeyse tek kaynağı olmuştur.

İnsanların beslenme alışkanlıklarının değişmesi kademeli olmuştur. Son iki yüzyılda ise sanayinin artmasıyla kontrolden çıkan bir tüketim kültürü meydana gelmiştir.

Beslenme alışkanlıklarının gelişmesinde etkili olan süreçler şöyle sıralanabilir:

• Hayvancılığın gelişmesiyle insanlar avcılıktan aldıkları etin yanında süt, yoğurt ve peynir gibi gıdalara da ulaşmıştır.
• Tarımın icadıyla tahıl üretimi ve sebzelerin elde edilmesi sayesinde kişi başına daha fazla gıda düşmeye başlanmıştır.
• Tarım sonucunda ortaya çıkan yerleşik hayat sonucunda ürün biriktirme ve ticaret faaliyetleri de gelişmiştir. Böylece insanlar daha farklı gıdalara ulaşabilmiştir.
• Sanayinin ve sağlık hizmetlerinin gelişmesiyle dünya nüfusu çok artmıştır. Bunun sonucunda seri üretim gıdalar ortaya çıkmıştır.
• Gıdaların fabrikada işlenmesi sonucu çok farklı besin alternatiflerinin oluşmasına yol açmıştır.
• Biyoloji biliminin gelişmesi sonucu insanlar canlılığı daha iyi çözmüş ve tarımda verimliliği arttırmıştır.
• Dondurucuların hayatımıza girmesiyle gıdaların depolanması ve taşınması daha kolay hale gelmiştir. Bu sayede insanlar artık her mevsim her gıdaya erişebiliyor.

Günümüzde artık daha fazla insan daha fazla gıdaya daha kolay ulaşabiliyor. Ancak gıdaların yapay hale gelmesi ve doğal dengenin bozulması gibi ciddi problemler aşmamız gereken sorunlar olarak karşımızda durmaktadır.

İnsanlığı Tehdit Eden Yeni Beslenme Alışkanlığı

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi günümüzde daha fazla gıdaya erişim mümkündür. Bu açıdan avantaj olarak görünen bu durum aynı zamanda yanında çeşitli sorunları getirmiştir.

Günümüzde problem olarak görülen konular şöyle sıralanabilir:

• Neredeyse tüketilen her ambalajlı gıdanın içerisinde katkı maddeleri bulunmaktadır.
• Artan nüfusa gıdanın yetmesi için genetiği değiştirilmiş bitkiler ekilmektedir.
• Doğal kaynaklar giderek azalmaktadır.
• Çok fazla tarım yapılması toprağın verimini ve besinlerin içeriğini olumsuz etkilemektedir.
• Eskiden daha çok et yiyerek protein alan insanlar artık daha çok yapay gıdalarla karbonhidrat tüketmektedir.
• Tarımda verimi arttırmak için kullanılan tarım ilaçları gıdalara geçmektedir.
• Gıdalar eski tadını ve besin değerini artık içermemektedir.
• Tüketim çılgınlığı ve yanlış beslenme aşırı kilo alma gibi ciddi sağlık sorunlarını ortaya çıkarmıştır.

Geçmişte gıdaya erişim sorununa çeşitli çözümler üreten insan bugün de bu sorunları çözmek durumundadır. Bu sorunlar çözülmeden sağlıklı bir beslenmeden bahsetmek mümkün değildir.