Güneş Işınlarının Geliş Açısı
|Dünyamızı ısıtan, gece ve gündüz olmasını sağlayan temel etken Güneş’tir. Güneş ışınlarının geliş açısı da bu açıdan önemlidir. Güneş ışınlarının gelme açısını hesaplamakla uğraşmamak için bir gölge boyunu kullanırız. Çünkü Güneş’in gelme açısıyla gölge boyu arasında doğrudan bir ilişki vardır.
Aşağıdaki tabloda güneş ışınlarının geliş açısı ve gölge boyu arasındaki ilişki gösterilmiştir.
Tablodan da anlaşılabileceği gibi güneş ışınlarının geliş açısı büyüdüğünde gölge boyu kısalmaktadır. Güneş ışınları nereye dik gelirse orada gölge oluşmamaktadır.
Güneş Işınlarının Geliş Açısı Nelere Bağlıdır?
Güneş ışınlarının geliş açısı ve gölge boyu arasında nasıl bir ilişki olduğu belirttik. Şimdi de güneş ışınlarının geliş açısı nelere bağlıdır görelim.
Bir yere düşen güneş ışınlarının yaptığı açı şunlara bağlıdır:
- Bölgenin bulunduğu enleme
- Günün hangi saatte olduğuna
- Yaşanan mevsime
- Eğime
- Bakıya
Eksen eğikliği nedeniyle mevsimler oluşmaktadır. Bu nedenle Güneş farklı zamanlarda farklı bölgelere daha büyük açıyla gelmektedir.
Bir yerin eğimli olması oradaki gölge boyunu değiştirecektir. Yine bakı dediğimiz kavram bir yerin yönünün ne tarafa baktığıyla ilgilidir. Bu da o bölgedeki gölge boyuna etki etmektedir.
Güneş Işınlarının Geliş Açısı ile İlgili Sorular
Bu konuda kafamıza birçok soru takılmaktadır. Bu sorulara cevap vererek konuyu daha iyi öğrenebiliriz.
Güneş ışınlarının geliş açısı hangi mevsimde en büyüktür?
Yaz aylarında Güneş ışınları daha büyük açıyla gelir. Yani gölge boyu daha küçük olur. Güneş ışınlarının geliş açısı arttıkça gölge küçülmektedir.
Gölge boyu hangi saatlerde kısalır?
Öğlen saatlerinde yani 12 – 14 saatleri arasında gölge boyu daha kısa olur.
Güneş ışınlarının geliş açısı büyürse gölge boyu ne olur?
Büyük açı küçük gölge demektir. Açı 90° olduğunda gölge 0 olmaktadır. Buradan aklınızda tutabilirsiniz. Güneş ışınlarının geliş açısı küçülürse de gölge büyür.
Ekvator çizgisinde gölge boyu hep 0 mıdır?
Hayır. Güneş açıları dik (90°) geldiğinde 0 olur. Bu da 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde gerçekleşir. Bunlara Ekinoks tarihleri denir.
Güneş ışınları bir bölgeye yıl içinde kaç defa dik gelir?
Ekvator ve dönenceler arasında dik gelme bölgesi sürekli değişir. Bu aralıkta her heye yılda 2 defa dik gelir. Dönence çizgilerine ise yılda birer kez dik gelir. İki dönence çizgisi arasında kalmayan yerlere ise hiçbir zaman dik gelmez.
Güneş ışınları hangi dönenceye ne zaman dik gelir?
21 Aralıkta Güney yarım küredeki Oğlan Dönencesi ve 21 Haziranda Kuzey yarım küredeki Yengeç Dönencesi birer kez dik açıyla Güneş ışığı alırlar. Bu tarihlerde o yerlerde gölge oluşmaz.
Türkiye’de gölge boyu ne zaman 0 olur?
Türkiye kuzeyde yer alan Yengeç Dönencesinin daha kuzeyinde yer alır. Bu nedenle güneş ışınlarının geliş açısı hiçbir zaman 90° olmaz ve gölge boyu da hiçbir zaman 0 olmaz.
Türkiye’de gölge hangi yönü gösterir?
Güneş ışınlarının dik geldiği yerin kuzeyinde gölge kuzeyi, güneyinde ise gölde güneyi gösterir. Dik gelme yeri Türkiye’nin hep güneyinde kaldığı için Türkiye’de gölge kuzey yönüne doğrudur.
Bu soruların cevaplarını iyi inceleyip harita üzerinden de bilgilerinizi kontrol ederseniz bunun çok faydasını görürsünüz.