Halojen Nedir?

Kimyada bütün elementler periyodik tablo ile gösterilmiştir. Periyodik tablo ya da periyodik cetvel denen bu yapı elementleri sınıflandırmak için geliştirilmiş bir sistemdir. Periyodik sistemde yer alan bazı özel gruplar bulunmaktadır. Bu gruplarda biri ise halojenlerdir. Bu yazıda halojen nedir, halojen ne demek gibi soruları yanıtlayacağız.

Periyodik tablonun 7A grubunda yer alan elementler halojen denir. Aynı grupta yer alan elementler benzer özellik gösterdiği için halojenler de benzer kimyasal özelliklere sahiptir. 7A grubu demek aynı zamanda 7A sütunu demektir. Yani halojenler tabloda üst üste sıralanmıştır.

İlgili yazı: 1A grubu elementleri ve özellikleri

Halojenlerin Özellikleri

Halojenlerin özelliklerine geçmeden önce bu elementleri tanıyalım. Halojenler şöyle sıralanabilir:

1. Flor (F)
2. Klor (CI)
3. Brom (Br)
4. İyot (I)
5. Astatin (At)
6. Ununseptiyum (Uus) (element 117)

Halojenlerin kullanım alanları değerlendirildiğinde son halojen olan 117. elemente çok sık rastlayamayız. Çünkü laboratuvarda elde edilen bir yapıdır ve doğada sık karşımıza çıkar. Daha çok ilk 5 elementin üzerinde durmamızda yarar vardır.

Halojenlerin özellikleri maddeler halinde şöyle sıralanabilir:

• 7A grubunda yer alırlar.
• Değerlik elektron sayıları 7’dir.
• Güçlü ametal özellik gösterirler. Tepkime eğilimleri yüksektir.
• Diğer ametallerle kovalent bağ, metallerle ise iyonik bağ oluştururlar.
• Yukarı doğru çıktıkça ametal özellikleri artar.
• Elektronegativite değerleri yüksektir. Yani elektron alma istekleri çok fazladır.
• Oda şartlarında katı, sıvı ve gaz halinde bulunan örnekleri vardır. Oda şartlarında iyot katı, brom sıvı, flor ve klor ise gaz fazındadır.
• Saf halde iki atomlu apolar kovalent bağ yaparlar (CI₂, F₂, I₂ gibi).
• Tepkime eğilimleri yüksek olduğundan zehirlidirler.
• Astatin ve ununseptiyum radyoaktif yapıdadır.

Halojenlerin Kullanım Alanları

Halojenlerin kimyasal yapılarını öğrendik. Şimdi aklınıza peki halojen elementler ne işe yarar sorusu gelebilir. Bu nedenle halojenlerin kullanım alanları üzerinde de kısaca duralım.

Öncelikle şunu belirtelim ki halojenler metallerle tepkimeye girerek tuzları oluştururlar. Zaten halojen kelimesi “tuz oluşturan” demektir. Bunun en bilindik örneği sofra tuzudur. Klor elementi ile sodyum bir araya geldiğinde NaCI (sofra tuzu) bileşiğini meydana getirirler. Bunun dışında da birçok tuz örneği verilebilir.

Saf halde toksik oldukları için günlük hayatta çok fazla halojenle karşılaşmayız. Klor elementi şebeke sularının steril edilmesinde kullanılmaktadır.

HCI bileşiği midemizde besinlerin sindirilmesinde kullanılır. Bu aynı zamanda tuz ruhu denen temizlik malzemesinin de ana formülüdür. Halojenler bu şekilde sanayide kullanılmaktadır. Halojen far teknolojisi de yine yaygın kullanım alanlarından biridir.

Halojenlerle İlgili Bazı Sorular

Halojen ne demek öğrendik. Şimdi de en çok sorular bazı sorulara cevap verelim.

Halojenler periyodik tabloda nerede yer alır?

Yukarıda değindiğimiz gibi 7A grubunda yer alırlar. Yani soygazların hemen solunda bulunurlar. Amaçları 1 elektron alarak soygaz elektron düzenine geçmektir.

Halojenlerde asitlik kuvveti nasıl değişir?

Yukarı doğru gidildikçe asitlik kuvveti azalır. Yani HF, HCI’ye göre daha zayıf bir asittir.

Halojenler bağ yapar mı?

Evet bağ yaparlar. Hem de güçlü ametal olduklarından bağ yapma eğilimleri yüksektir. Ametaller kendi aralarında kovalent bağ, metallerle ise iyonik bağ yaparlar?

Halojenler ile soygazların farkı nedir?

Halojenler 7A grubunda, soygazlar ise 8A grubunda yer alırlar. Yani komşu gruplardır. Ancak kimyasal özellikleri tamamen farklıdır. Çünkü soygazlar kararlı yapıdadır ve bağ yapmak istemezler.