Heterotrof Canlılar

Canlıların temel ihtiyaçlarını giderebilmesi için beslenmeleri gerekir. Hücresel solunumla enerji elde etmek için besin tüketmek gerekir. Besinleri kendi üretip kullanan canlılara ototrof canlılar denir. Ototrof canlılara üretici canlılar da denmektedir.

Besinlerini dışarıdan alan canlılara da heterotrof canlılar denmektedir. Heterotrof canlılar tüketicidir. Yani besin üretmez, üreticilerin ürettikleri besinleri kullanırlar.

Bir canlı ya ototrof ya da heterotroftur. Ancak bunun bazı istisnaları vardır. Böcekçil bitki diye bilinen canlı gurubu hem ototrof hem heterotrof canlılar sınıfında yer alır. Bunun nedeni fotosentezle besin üretmelerine rağmen böceklerden azotlu bileşikleri karşılamalarıdır.

Yeşil bitkiler kendi besinlerini kendileri üretir. Ancak bazı heterotrof bitki türleri fotosentez yapmaz yani besin üretmez.

Heterotrof Canlılar Beslenme Şekillerine Göre Kaça Ayrılır?

Heterotrof canlı nedir kısaca öğrendiniz. Bu canlılar besinlerini dışarıdan alırlar. Ancak hepsin besinleri alma şekilleri birbirinin aynısı değildir. Bu nedenle heterotrof canlıları beslenme şekillerine göre ayırabiliriz.

Heterotrof canlılar beslenme şekillerine göre üçe ayrılır:

1. Holozik beslenen canlılar
2. Saprofit beslenen canlılar
3. Simbiyotik beslenen canlılar

Heterotrof canlıların beslenme şekilleri üzerinde duralım:

Holozoik Beslenen Canlılar

Holozoik beslenme hayvanlarda görülen bir beslenme şeklidir. Besinlerin parçalanarak sindirim kanalına alınma süreci gerçekleşir. Bu canlıların sindirim sistemleri gelişmiştir. Holozoik beslenen canlılar hücre dışı sindirim yapar. Bu canlılar tükettikleri besin türlerine göre otçul, etçil ve hepçil olarak üç gruba ayrılır.

Otçullar (Herbivorlar): Bitkilerle (otlarla) beslenen canlılardır. Geviş getirenler (inek, kuzu, keçi vb.), böcekler ve bazı sucul canlılar otçuldur.

Etçiller (Karnivorlar): Diğer hayvanları yiyen canlılardır. Aslan, kaplan, kartal gibi canlılar bu gurupta bulunur.

Hepçiller (Omnivorlar): Hem bitki hem de hayvan tüketebilen canlılardır. İnsan, kedi, köpek gibi canlılar hem bitkisel gıdaları hem de hayvansal gıdaları kullanabilir.

Saprofitler

Saprofitlere çürükçül de denmektedir. Besin ağının önemli bir parçası olan çürükçül canlılar enerji ve madde döngüsünde önemli işlev sahibidirler. Saprofit canlılar ölü canlı atıklarıyla beslenirler. Çoğu mikroorganizma olan bu canlılara bazı bakteriler, cıvık ve küf mantarları örnek gösterilebilir.

Saprofit canlılar hem üreticileri hem de tüketicileri kullanırlar. Bu sayede azotlu atıkların canlı bedeninden tekrar doğaya geçip kullanılmasına olanak sağlarlar.

Simbiyotik Beslenen Canlılar

Birden fazla canlı türünün kurduğu etkileşime simbiyotik ilişki denir. Simbiyoz ilişki sadece beslenme için kurulmaz ancak beslenme de önemli bir faktördür. Simbiyotik canlılar mutualizm, kommensalizm ve parazitlik şeklinde üç tip birlikte yaşam görülür.

Mutualizm: İki canlının simbiyoz ilişkisinden karşılıklı fayda gördüğü ilişki türüdür. Mantar ve alglerin kurdukları mutualist ilişkiyle likenler ortaya çıkar. Mutualist ilişki zorunlu olarak yapılıyorsa buna “zorunlu mutualizm” denir.

Kommensalizm: Bir tarafın fayda sağladığı, diğer tarafın da ne fayda ne de zarar sağladığı ilişkidir. Orman ekosisteminde akbabalar avcı canlıların bıraktığı besin artıklarıyla beslenebilirler. Bu ilişkide akbaba fayda sağlarken avcı canlı ne fayda ne da zarar görür.

Parazitlik: Bir canlının başka canlıya zarar vererek fayda sağladığı ilişki türüdür. Parazit beslenen canlılar başka canlıların sindirilmiş besinlerini tüketirler. Bu canlıların sindirim sistemi de gelişmemiştir.

Parazitler hayvanlarda görülen hayvansal parazit ya da bitkilerde görülen bitkiler parazit olabilir. Parazitler beslenme şekillerine göre dörde ayrılabilir.

1. İç parazitler
2. Dış parazitler
3. Tam parazitler
4. Yarı parazit

Mantarlar Heterotrof Mu?

Heterotrof canlılarla ilgili en çok sorular soru mantarlarla ilgilidir. Öğrenciler mantarlar heterotrof mu ototrof mu bazen karıştırırlar Mantarlar heterotroftur. Peki, mantarlar neden heterotrof canlılardır?

Mantarların fotosentez yapan bir organelleri yoktur. Heterotrof canlılar fotosentez yapmaz. Fotosentez besin üretmenin ana yoludur. Yeşil renkli bitkiler fotosentez yaparak besin üretirler. Bu besinleri mantarla da dahil olmak üzere birçok tüketici kullanır.

Dikkat ederseniz mantarlar yeşil renkli değildir. Bunun nedeni fotosentez yapmaya yarayan klorofil pigmenti taşımamalarıdır.