Kan Örneği Alma (Kan Alma Yöntemleri)

Günümüzde kan alma işlemini hemşireler, sağlık teknisyenleri ve acil durumlarda doktorlar alır. Kan alma işlemi kısmen de olsa bilgi ve deneyim isteyen bir durumdur.

Başlıca kan alma yöntemleri şunlardır;

1. Kapiller Kan Alma

Az miktarda kan örneğine ihtiyaç duyulması durumunda hastadan doğrudan kan alma durumuna kapiller kan alma denir. Kılcal damarın İngilizcesi kapillerdir. Yani kapiller kan alma kılcal damarlardan kan almak diyebiliriz. Kapiller kan örneğinin alınması gereken durumlar;

• Hemoglobin-hemotokrit analizi,
• Periferik yayma,
• Kan grubu tayini,
• Kan şekeri izlenimi,
• Bebek ve çocuklarda yapılan analizler.

Kapiller kan nerelerden alınır?

• Elin orta veya yüzük parmağından, (3. ve 4. parmak)
• Kulak memesinden,
• Bebeklerde topuğundan alınabilir.

NOT: Kapiller kan alırken bölgeye çok aşırı baskı uygulamamak gerekir. Bunun nedeni basınçla birlikte doku sıvısının kana geçmesini engellemektir. Bu gibi durumlarda analiz sonucu yanlış çıkabilir.

2. Venöz Kan Alma

Kapiller kan almanın aksine venöz kan alma çok miktarda kan örneğine ihtiyaç duyulduğu durumlarda hastadan doğrudan alınır. Venöz kan genellikle koldaki veya el üstündeki venler kullanılarak alınır. Nadir olarak vücudun başka ven damarlarından da alınabilir.

3. Arteryal Kan Alma

Günümüzde yayın olarak kullanılan bir yöntemdir. İnvaziv (vücut içine olan uygulama) veya arteriyel katater yerleştirilerek arter kan örneği alınabilir. Arterler vücutta oksijenli kanı dokulara taşır.

ÖNEMLİ: Arteryal kan alma işlemi hemşireler yapmaz. Anatomik yapının iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu yüzden doktorlar arteryal kan alma işlemini yaparlar.

Arteryal Kan Alma İşlemi Nerelerden Yapılır?

1. Radial Arter (Bilek Atardamarı): Şuanda en çok tercih edilen arter gazı alım yeridir. Arter derinin çok altında değildir. (Cilde mesafesi 0.6 mm-1.1 cm) Ayrıca kanama durumlarında bası uygulanarak kolayca kan durdurulabilir. Bu yüzden radial arter en çok tercih edilen yerdir.
2. Brakial Arter (Kol Atardamarı): Radial arterden kan alınamaması durumunda ikinci tercih olarak kullanılır. İkinci tercih olmasının nedeni Radial Artere göre daha derinde yer almasıdır. (Cilde mesafesi 0.7 mm-1.5cm)
3. Femoral Arter (Kasık Atardamarı): Üçüncü sırada da kasık atardamarı vardır. Radial ve Brakial arterden kan alınamazsa femoral arterden alınır. Tercih edilmeme sebebi 2-4 cm kadar derinde olması ve  femoral sinir ve femoral ven ile yanyanadır. Yanlışlıkla sinirlere zarar verilebilir (yürüme bozukluğuna yol açar) ya da ven damarlara girilmesi sonucunda analiz sonuçları yanlış çıkar. Bu yüzden çok dikkatli yapılması gereken bir işlemdir tercih edilmez.

Meslek Esasları ”Kan Örneği Alma” Adlı konumuz burada sona ermiştir. Milli Eğitim Bakanlığının modüllerinden fazlaca yararlanıldı ve ona uygun olarak hazırlandı. 🙂