Kimya – Kömür Çeşitleri

Mehmet | Şubat 26, 2016 | Kimya | Yorum yapılmamış

Bugün Kimya dersinde işlemiş olduğumuz kömür çeşitleri konusundan bahsedeceğiz.

Kömür Çeşitleri:

Turba: Bataklık alanlarda toplanan bitki kalıntılarının toprak altında uzun yıllar boyunca birikmesiyle oluşur. Turba kömürleşmenin ilk aşamasıdır. Aslında turba bir kömür değildir. Tam kömür özelliklerini göstermez. Kömürleşme yolunda adım atmış bir çeşit maddedir. 🙂 Turba da karbon oranı %25-60 aralığında oynamaktadır. Diğer istatistiklerine bakacak olursak %20-55 oksijen, %5-8 hidrohen ve%0,5-3,5 azot elementleri de bulunur. Bu istatistikten çıkartacağımız sonuçsa şudur. Karbon oranı %25-60’dır yani karbon oranı düşüktür. Bu yüzden çok kalitesizdir. oksijen ve hidrojen karışımı olan su Turba da bolca bulunur. Bu yüzden turbanın yakılması için öncelikle kurutulma işlemine tabi tutulması gerekir. Fakir ülkeler turba kömür çeşidini bolca kullanır.

Linyit: Diğer adı kahverengi kömürdür. Linyit en düşük kaliteli kömür sınıfındadır. Bazı öğrencilerin kafası şu şekilde karışıyor. ”Ya en kalitesizi turba değil miydi?” Evet turba ama işlemden geçmeden yanmadığı için kömür türü sınıfına sokmadık. Linyitin farklı türleri de vardır bunlar; sarı linyit, kahverengi linyit gibi… Linyitte’de kömürleşme tam tamamlanmamıştır. Bu yüzden yapısında ağacımsı dokular ve katmanlar bulunabilir. Yer kabuğunda bolca bulunur. Evde kullandığımız kömür çeşidinin adı linyittir. Ayrıca çoğunlukla santrallerde elektrik üretmek içinde kullanılır.

Taş Kömür: Linyitten daha kaliteli bir kömür çeşididir. Taş kömürde kömürleşme daha ileri safhadadır. Bu nedenle taş kömüründe elde edilen enerji linyitten elde edilen enerjiden daha fazladır. Daha pahalı olduğu için evimizde çok fazla yer almaz. Taş kömürü yüksek ısı verir ve bu sayede demir, çelik sanayisinde büyük yer tutar.

Antrasit: Antrasit kömürü katı fosil yakıtların en kaliteli olanıdır. Isısı inanılmaz yüksektir. Doğada çok az miktarda bulunur ve bu yüzden bulunması zordur. Hadi hasbelkader buldunuz diyelim, sakın sobaya falan koymayın. Sobayı ısısıyla eritecektir. Antrasit kömürünün karbon oranı çok yüksektir ve su oranı çok düşüktür. Zaten bu yüzden kaliteli kömür diyoruz. Parlak renklidir ve tutuşturulması zordur.

NOT: Taş Kömürleri havasız ortamda ısıtarak uçucu olan bileşenleri uzaklaştırabilir. Bu sayede kok olarak isimlendirilen gözenekli bir kömür elde edilir. Kok kömür yakıldığında çok az kül oluşur. Mangal kömürü odunun kuru kuruya havasız ortamda yakılmasıyla elde edilir. Yani mangal kömürü aslında fosil yakıt değildir.

Kimyada görmüş olduğumuz kömür çeşitleri konusundan bahsettik. Umarım yararlı olur.