Kimyasal Çözülme Nerelerde Görülür?

Bugünkü yazımızın temelini öğrencilerimizin çok sıkça sorduğu ve sınavlarda da adayları eleyici sorularda karşılaştığımız kimyasal çözülme sorununa ayıracağız. Bu yazımızla birlikte bu tarz çözülmelerin ne anlama geldiğini, nasıl meydana geldiğini ve sıklıkla nerelerde görüldüğünü öğreneceksiniz.

Kimyasal Çözülme Nedir?

Kimyasal çözülmenin nerelerde görüldüğünden önce sizlerin konuyu daha iyi anlayabilmesi için kimyasal çözülmenin bir tanımını yapıp bazı ek açıklamalarda bulunacağız.

Kimyasal çözülme, çeşitli kimyasal reaksiyonlar yaratmak için kayaların yapısındaki su ve mineraller etkileşime girdiğinde onları dönüştürerek kayaların yapısını değiştiren bir tepkimedir. Bu tepkimeler kayanın mineral seviyesi çevresiyle eşitleninceye kadar adım adım devam eden bir süreçtir. Kayaların üzerlerinde deliklerin ve yarıkların oluşmasının başlıca sebebi kimyasal çözülme sürecidir.

Kimyasal çözünme sudan dolayı, oksitlenmeden dolayı, asidikliğin fazla olmasından dolayı, canlı organizmalardan dolayı ve karbonizasyondan dolayı kaynaklanabilir.

Kimyasal Çözülme Nerelerde Görülür?

Bu alt başlığımızda kimyasal çözünme için gerekli temel şartları ve bu şartları taşıyan yerleri gösterip, kimyasal çözülmenin nerelerde görüldüğü sorusunu yanıtlayacağız.

Kimyasal çözülmenin gerçekleşebilmesi için bazı iklim ve çevre şartları gereklidir. Öncelikle kimyasal çözülme görülebilmesi için su ve nem gereklidir. Yine bu tarz çözülmeler yüksek sıcaklığın var olduğu coğrafyalarda daha hızlı gerçekleşir ve daha sık görülür. Yine kimyasal çözünme en iyi ılıman iklimlerde görülür.

Yukarıda verilen bilgiler ışığında kimyasal çözülmenin en iyi görülebileceği yerler ılıman iklime sahip, su kaynaklarına yakın ve soğuk havanın çok etkili olmadığı yerlerde görülür. Buna en güzel örnekler; Güney Amerika’da Amazon Nehri havzası, Orta Amerika, Kuzey Amerika kıtasının güneydoğu kıyıları, sahraaltı ve Orta Afrika savanları, Madagaskar ve Doğu afrika kıyıları, Güneydoğu Asya ve Avusturalya kıtasının kuzeyidir. Türkiye’de ise buna en yatkın bölgeler, Karadeniz ve Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerdir.

Kimyasal Çözülme Nasıl Gerçekleşir?

Bu alt başlıkta da sizlere çözülmelerin nasıl meydana geldiği hakkında temel bilgiler vererek bilgilerinizi pekiştireceğiz.

Kimyasal çözülmenin en önemli sebeplerinden biri yağışlardan sonra oluşan su akıntılarıdır. Bunlara her şekilde rastlamak mümkündür. Bu akıntılar havadaki karbondioksiti absorbe edebilirler ve bu şekilde asidik bir hal alırlar. Böylece suyun asit özellik alması kayaların içindeki mineral ve tuzların kayadan koparılmasını kolaylaştırır.

Asit yağmurları da kimyasal çözülmede etkin rol oynar. Asit yağmurlarının en büyük sebepleri fosil yakıtlardır. Bu yakıtlar da yine su buharı tarafından emilebilir ve yağmurlar daha asidik bir nitelik kazanır. Böylece yukarıdaki paragraftaki gibi bir süreç meydana gelir.

Bazı hayvansal ve bitkisel canlılar kayalardaki tuz ve mineralleri emerek kimyasal çözülmelere sebep olabilir. Bakteriler ve algler özellikle bu konuda çok yeteneklidirler. Bu canlılar demir ve alüminyum minerallerini absorbe etmede sudan daha başarılıdır.