Kömürleşme Evreleri

Kömürleşme çok zaman alan bir olaydır. Kömürleşme olayının çeşitli basamakları vardır. Bu basamaklar bir anda değil uzun zaman içerisinde birbirini takip eder ve kömür oluşur.

10. sınıf kimya dersinde gördüğümüz kömür çeşitleri konusu başlığında çeşitli kömürleri öğrenmekteyiz. Aslında bu kömür çeşitlerinin her biri kömürleşme evrelerindeki farklı kömürlerdir. Bu kömürlerin kaliteleri ve oluşum süreleri farklılık göstermektedir.

Kömürleşme Süreci

Öncelikle kömürleşme süreci üzerinde kısaca duralım. İlk olarak kömür organik bir yakıttır. Yani canlılardan oluşmuştur. Bitki ve hayvan kalıntılarının zamanla tabakalaşıp çökmesiyle kömürleşme süreci başlar.

Zamanla üst üste dizilen katmanlardan üsttekiler alttakilere basınç yapar. Bu basınç altında zaman içerisinde karbon elementleri daha sıkı hale gelir ve kömürleşme gerçekleşir.

Bu jeolojik süreç binlerce yıl sürebilir. Kömürleşmenin basamaklarından ilki turba şeklindedir. Turbada karbon oranı yeterince yüksek değildir. Yüzde 25’in üstünde bir karbon oranı vardır. Süreç uzadıkça fosil atık diğer elementlerden arınacak ve karbon oranı yükselecektir.

Turba bir kömürden çok kömürlerin atası olarak bilinen ilk basamak maddesidir. Turbanın beklemesiyle zamanla linyit kömürü ve diğer kömür türleri ortaya çıkmaktadır.

Karbon oranı yükselen kömürün kalitesi ve yanıcılığı artar. Bu durumda kömürden elde edilecek enerji miktarı da daha fazla olacaktır.

Kömürleşme Basamakları

Kömürleşme nedir kısaca bahsettik. Şimdi de kömürleşme basamakları üzerinde duralım.

Kömürleşme evreleri aşağıdaki basamaklarla gerçekleşir.

• Turba
• Linyit
• Alt bitümlü kömür
• Bitümlü kömür
• Antrasit
• Grafit

Burada basamak ilerledikçe kömürün kalitesi de artacaktır. Bitümlü kömüre taş kömürü de denmektedir. Kömür çeşitleri sıralaması yukarıdaki şekildedir.

Kömürleşme basamakları içerisinde en yaşlı kömürler en kaliteli kömürlerdir. Bu kömürlerin karbon oranı yüksek, nem ve kül oranı düşüktür. Bu nedenle antrasit gibi kömürlerin hem enerji verimi yüksek, hem de fiyatı pahalıdır.

Mangalda Kullandığımız Kömür Nasıl Oluşur?

Mangalda kullanılan kömür aslında bunların hiçbiri değildir. İşin doğrusu mangal kömürü kömür dahi değildir.

Mangal kömürü uygun odunların havasız ortamda yakılmasıyla elde edilen bir üründür. Diğer kömürler gibi binlerce yılda oluşan fosil yakıt değildir.

Mangal kömürü çeşitli köylerde üretilebilen bir yakıt türüdür. Türkiye’de üretimi olan bu madde mangal yapımında yaygın olarak kullanıldığı için mangal kömürü olarak isimlendirilir. Bu isimlendirme yaygındır ancak mangal kömürü olarak anılan madde bir fosil yakıt değildir.