Lenf Sistemi (Biyoloji)
|İnsan vücudunun düzgün işlemesi için birçok sistem birlikte çalışır. Lenf sistemi ya da lenf dolaşımı deden sistem de insan vücudu açısından çok önemlidir. Lenf sistemi hastalıkları insan sağlığını tehdit edebilmektedir. Bu sistemin ne olduğunu ve nasıl işlediğini bilmek hem biyoloji açısından hem de sağlık açısından çok önemlidir.
Lenf sistemi; lenf sıvısı, lenf düğümleri ve lenf damarlarından oluşmuş paralel bir dolaşım sistemidir. Normal dolaşım sistemimizde kan sıvısı taşınırken lenf dolaşımında lenf sıvısı taşınmaktadır.
Ayrıca dolaşım sistemimizde ana organ kalp iken, lenf sisteminde çeşitli lenf düğümleri bulunmaktadır. Lenf sistemi nasıl çalışır anlamak için lenf sistemi organlarını bilmemiz gerekir.
Lenf Dolaşımı
Lenf dolaşımının ana amacı bağışıklıktır. Bağışıklık materyallerinin kan dolaşımına aktarılması lenf dolaşımının görevidir.
Lenfatik sistem kan dolaşımı sistemi gibi çift yönlü işleyen damarlar bulundurmaz. Kan dolaşımında organlara kan gönderen ve organlardan kan toplayan damarlar bulunurken lenf sistemi tek yönlü olarak sadece organlardan materyal toplar.
Ayrıca lenfatik sistemde kalp gibi pompalama yapan bir organ olmadığı için lenf sıvısının akışı başka mekanizmalarla yapılır. Lenf sistemi doku ve hücrelerdeki artık maddeleri toplar. Hücreler arasındaki atık maddeleri de lenf sistemi alıp lenf damarına ulaştırır. Ardından da içeriğini toplardamarlara iletir.
Lenf dolaşımın taşıdığı ana şey sudur. Çünkü insanın tükettiği su dolaşımda sürekli hareket halindedir. Suyun dışında çeşitli proteinler de lenf dolaşımıyla taşınır. Dokularda ölen veya görevini tamamlayan hücreler de lenf sistemiyle taşınır. Ayrıca lenf dolaşımı yağ ve bağışıklık materyallerini de taşır.
Lenfatik Sistem Organları
Lenfatik sistem organları genel olarak lenf düğümlerinden ve lenf damarlarından oluşmaktadır. Lenf damarlarından madde taşınması yapılırken lenf bezlerine de uğranır. Bu bezlerde biriken atık maddeler alınır.
Lenf sistemi organlarının ana görevi bağışıklık sistemine destek sağlamaktır. Yani lenf sistemi bir nevi filtre görevi görmektedir.
Yukarıdaki görselde lenf sisteminin elemanları gösterilmiştir. Lenf düğümleri insan vücudunun farklı yerlerinde yer alırlar. Bu düğümlerin iltihaplanması veya şişmesi sistemin bozulmasına neden olur. Bu da lenf sistemi hastalıkları denen rahatsızlıklara yol açar.
Lenf Sisteminin Görevleri
Yukarıda bahsettiğimiz gibi lenf sisteminin çeşitli görevleri bulunmaktadır. Bunların en temeli bağışıklık ve vücut savunmasıdır. Geri dönüşüm de bu görevler arasındadır. Doku sıvısında biriken yararlı kan proteinleri lenf sistemi aracılığıyla yine dolaşıma dahil olarak kullanılır.
Bağırsaktan emilen yağ bileşenleri (yağ asidi ve gliserol) de lenf sistemi ile dolaşıma katılır. Sol köprücük altı toplardamarı ile ince bağırsaktan çekilen yağ vücutta kullanılır. Bu damar, lenf sistemi organlarının en hayati damarıdır.
Lenfosit adı verilen ve vücut defansında çok büyük önemi olan savunma hücreleri lenf bezlerinde üretilir ve olgunlaştırılır. Bu hücreler vücudumuzun mikroplara karşı mücadele etmesini sağlar.
Lenf sistemiyle ilgili bilmemiz gereken kavramlardan biri de ödem kavramıdır. Ödem, doku sıvısının gereğinden fazla miktara çıkmasıdır. Lenf sistemi doku sıvısındaki maddeleri dolaşım sistemine kazandırır. Böylece doku sıvısının ozmotik basıncı düşer ve doku sıvısı azalır.