Lenf Sistemi Nedir? Ne İşe Yarar?
|İnsan vücudunda birbiriyle uyumlu şekilde çalışan birçok sistem vardır. Vücudun beslenmesi kadar hastalıklara karşı savunması da çok önemlidir. Vücudumuzun savunmasında çok önemli rol oynayan sistemlerden biri lenf sistemi adındaki sistemdir. Bu sistem kan dolaşım sistemine paralellik gösteren ayrı bir sistem gibi işlemektedir. Nasıl ki dolaşım sistemimiz kan taşıyorsa lenf sistemi de lenf sıvısını taşımaktadır.
Lenf sıvısında lenf proteinleri ve kan plazması vardır. Lenf sistemi birçok bez ve damarların bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Lenf sisteminin ana görevi vücuda bağışıklık kazandırmaktır. Aynı zamanda dolaşım sistemiyle entegre çalışması da çok önemlidir.
Lenf Sistemi Yapı ve Organları
Lenf sistemi anatomisi içerisinde çeşitli yapı ve organlar bulunmaktadır. Bu organlar farklı yerlerde bulunan lenf düğümleri ve bunları birleştiren lenf damarlarıdır. Lenf damarlarında lenf sıvısı dolaşmaktadır. Lenf damarları ise lenf toplardamarları, lenf kılcal damarlarından oluşmaktadır.
Lenf düğümleri lenf damarlarının birleştiği yerde kümelenmiş lenf hücreleridir. Vücudumuzun farklı yerlerinde çeşitli lenf düğümleri bulunmaktadır.
Kan dolaşımı sisteminde kılcal damarlardan süzülen sıvı doku sıvısına geçer. Bunlardan tekrar kana geçmeyen protein ve lenfositler bu sefer lenf damarlarına geçerler. Böylece vücut içerisinde dönüşüm sağlanmış olur. Lenf sıvısı ile doku sıvısı aynı özellikleri taşır.
Dolaşım sistemimizde kanı pompalayan bir kalp olmasına rağmen lenf sisteminde böyle bir yapı ve organ yoktur. İskelet kaslarının sağladığı basınç sayesinde lenf damarları içerisinde sıvı hareket etmektedir. Bademcik, mukoza içi düğümler ve dalak lenf sistemini oluşturan diğer organlardır.
Lenf Sisteminin Görevleri
Yukarıda da belirtildiği üzere lenf sisteminin en temel görevi vücudun savunulmasıdır. Doku ve hücrelerde biriken yabancı maddelerin temizlenmesi, ölü bakteri ve artıkların vücuttan uzaklaştırılması ve dolaşım sisteminde kaybedilen proteinleri geri kazandırmak lenf sisteminin temel görevleri arasındadır.
Lenf sisteminin görevleri maddeler halinde şöyle sıralanabilir:
- Dokulardaki yabancı maddeleri temizlemek
- Ölü hücre ve mikrop artıklarını vücuttan uzaklaştırmak
- Dolaşımda kaybedilen proteinleri geri kazandırmak
- Doku sıvısı ile kan arasındaki dengeyi korumak
- Bağırsakta emilen yağ asitleri ve gliserol gibi yağ monomerlerini dolaşıma katmak
- Yine sindirimden emilen A, D, E, K vitaminlerini dolaşıma katmak
- Lenfosit hücrelerini üretmek
- Vücudun savunmasına destek sağlamak
Yukarıda sayılan maddelere bakarsak lenf sisteminin ne kadar önemli olduğunu görebilmekteyiz.
Sol köprücük altı toplardamarı lenf sisteminin bir damarıdır. Yağ asitleri ve gliserol bu damar aracılığıyla kana çekilmektedir. A, D, E, K vitaminleri yağda eridikleri için bu vitaminler de yine lenf sistemiyle çekilmektedir.
Lenf sistemi işlevini yerine getirmediğinde doku sıvısı birikir. Bu durumda ödem oluşur. Ödemin oluşmaması için lenf sisteminin doku sıvısının içeriğini boşaltması gerekmektedir. Lenf düğümlerinin iltihaplanması sonucu lenf sistemi hastalıkları meydana gelmektedir. Bu duruma vücut savunması düşmekte, ödem oluşumu gözlemlenmektedir.