Limnoloji Nedir?

Hem üniversitelerde biyolojinin alt çalışma alanlarından biri olarak bölümü olması hem de bir bilim dalı olması nedeniyle limnoloji oldukça merak edilen bir kavramdır. Bu yazıda limnoloji nedir öğrenmeye çalışacağız.

İç suların (göller, nehirler, akarsular) yapısını ve ekolojisini inceleyen bilim dalına limnoloji denir. Esasen limnoloji ifadesi eski Yunancadaki limne sözcüğünden gelir. Bu da göl, gölet gibi anlamlar taşır. Bu nedenle limnolojinin esas çalışma alanı göl ve göletler olmakla birlikte diğer iç su kaynaklarını da inceler.

Limnoloji göl ve göletleri ele alırken buralarda yaşayan canlıları, popülasyon büyüklüklerini, canlıların çevreyle etkileşimini ve enerji akışını bütünsel olarak inceler.

Çeşitli üniversitelerimizde limnoloji sempozyumu düzenlenmektedir. Ayrıca bazı üniversitelerde limnoloji kürsüsü de bulunmaktadır.

Limnoloji Nasıl Çalışır?

Limnoloji terimi 19. yüzyılda İsviçreli bilim insanı François-Alphonse Forel tarafından ortaya çıkarılmıştır. Forel göl ve gölet ekosistemleri üzerinde önemli çalışmalara imza atmıştır. Zamanla diğer iç suları da incelemeye başlayan limnolojinin çalışma mantığı okyanus bilimi olan oşinografi ile oldukça benzemektedir.

Limnolojinin incelediği konuların bazıları aşağıda sıralanmıştır:

• Su kaynaklarının morfolojisi ve özellikleri
• Göllerde ve su kaynaklarında meydana gelen değişimler
• Su hareketleri
• Yaşan canlı popülasyonları
• Popülasyon büyüklükleri ve biyolojik çeşitlilik
• Göl ekosistemlerinde enerji akışı
• Canlıların çevreyle ilişkileri
• Göllerin dinamik yapısı
• Tatlı su ekosistemlerindeki besin ilişkileri

Tıpkı oşinografi gibi limnoloji da fizik, kimya ve biyoloji gibi farklı disiplinleri kullanarak araştırmalar yapmaktadır. Aslına bakarsanız limnoloji ile oşinografi arasındaki temel fark incelenen su kütlesinin büyüklüğüdür. Ayrıca okyanuslar karadan bağımsız iken göl ve akarsular kara ekosistemlerine sıkı sıkıya bağlanmıştır.

Limnolojide araştırma yaparken tatlı su ekosistemlerinin çevreyle olan ilişkileri de sıkı bir şekilde ele alınmalıdır. Çünkü bütün ekosistemler çevreleriyle etkileşim halindedir.

Göl ve tatlı suların ıslah edilmesi ve korunması için de limnolojiden faydalanmak gerekir. Çünkü limnoloji bilimiyle biz tatlı suların genel davranışları hakkında bilgi sahibi oluruz. Ayrıca ekosistemlerin çeşitli özelliklerinden ekosistemlerin muhtemelen geleceklerini modelleyebiliriz. Böylece bizi neyin beklediğini tespit etmek ve tehlikelere karşı önlemler almak da kolaylaşmaktadır.