Nitrür Formülü

Nitrür bileşikleri kimyanın yaygın bileşikleri arasındadır. Sık sık karşımıza çıkan bu bileşiklerle ilgili genel bir bilgi edinmek iyi olacaktır. Bu yazıda nitrür formülü ve nitrür bileşikleri üzerinde duracağız.

Şunu belirtelim ki nitrür tek başına bir bileşik değildir. Azot dediğimiz N elementine İngilizce nitrojen denir. Nitrür de azotun -3 değerlik aldığı formdaki bileşiklere verilen addır.

Kimyada + yüklü yüklenmiş iyonlara katyon, – yüklü yüklenmiş iyonlara ise anyon denir. Nitrür N^-3 şeklinde bir anyondur.

Şimdi yaygın nitrür bileşikleri ve bunların formülleri üzerinde duralım.

Yaygın Nitrür Bileşikleri ve Formülleri

Amonyak: En basit nitrür bileşiğidir. Formülü NH₃ olan bu bileşiğin bilimsel adı trihidrojen mono nitrür şeklindedir. Burada +1 yüklenen 3 hidrojenin toplam yükü +3 olur. Karşısına gelen N^-3 nitrür iyonuyla tepkime verdiğinde toplam yük sıfır olur. Amonyak çok yaygın kullanılan bir baz bileşiğidir. Bakınız: Amonyak asit mi baz mı?

Berilyum Nitrür: Berilyum 2A grubunda bir elementtir. Yani değerlik elektron sayısı 2’dir. Öyleyse Be⁺² ile N^-3‘ü birleştirdiğimizde yük denkliğini sağlamak için elimizde şöyle bir formül oluşacaktır: Be₃N₂

Amonyum Nitrür: Amonyum +1 yüklü bir köktür. Amonyumun formülü NH₄⁺¹ şeklindedir. Çünkü 4 hidrojen +4 olmakta ve 1 azot da -3 olduğundan geriye +1 yük kalmaktadır. Öyleyse 3 amonyum ile bir nitrürü birleştirirsek denge sağlanır. (NH₄)₃N amonyum nitrür formülüdür.

Lityum Nitrür: Genel olarak formül oluşturmayı öğrendiniz. Lityum +1 değerliklidir. Öyleyse nitrür için 3 lidyum kullanmak gerekir. Doğal olarak lityum nitrür formü Li₃N şeklinde olacaktır.

Sodyum Nitrür: Sodyum da yine lityum gibi +1 değerliklidir ve bileşiklerinde Na⁺¹ şeklinde yük alır. Sodyum nitrür formülü de Na₃N şeklinde olur.

Potasyum Nitrür: Periyodik tabloda sodyumun altında potasyum yer alır. Alkali metal olan potasyum K⁺¹ şeklinde yüklenmektedir.  Potasyum nitrür formülü de K₃N şeklindedir.

Magnezyum Nitrür: Magnezyum periyodik tabloda berilyumun altında yer alır. Onun gibi +2 yüklenir. Mg⁺² ile nitrür N^-3 tepkimeye girerse magnezyum nitrür formülü Mg₃N₂ şeklinde olur.

Alüminyum Nitrür: Alüminyum +3 değerliklidir. Bu nedenle Al⁺³ ve N^-3 bir araya geldiğinde alüminyum nitrür formülü AlN şeklinde oluşur.

Bu kadar nitrür bileşiği formülü yeterli olacaktır. Nitrür ile nitrat karıştırılmamalıdır. Nitrat NO₃^– şeklinde ve -1 yüklenen bir yapıdır.