OH İyonu

Bu yazıda sulu çözeltiler için önemli olan OH iyonu üzerinde duracağız. Sulu çözeltisinde OH iyonu veren maddelerin baz olduğunu biliyoruz.

Örneğin NaOH bileşiği suda çözündüğünde Na⁺ + OH^– şeklinde iyonlaşır. Bu nedenle bazdır.

OH iyonunun diğer adı hidroksit iyonudur.

Hidroksit (OH) İyonu Nedir?

Hidroksit, kimyasal formülü OH^– olan iki atomlu bir anyondur. Kovalent bağ ile bir araya getirilmiş bir oksijen ve hidrojen atomundan oluşur ve negatif bir elektrik yükü taşır.

Aşağıdaki görselde hidroksit iyonunun Lewis yapısı gösterilmiştir.

Hidroksit iyonu suyun önemli fakat çoğunlukla küçük bir bileşendir. Çünkü suyun oda sıcaklığındaki iyonlaşma miktarı oldukça düşüktür. Suyun iyonlaşması H₂O → H⁺ + OH^– şeklindedir. H⁺ asit, OH^– baz, su ise nötrdür.

OH iyonu bir baz bir katalizör olarak işlev görür.  Güçlü elektropozitif bir ortama bağlı bir hidroksit kendiliğinden iyonlaşabilir.

Suyu şu şekilde de iyonlaştırabiliriz: H₃O⁺ + OH⁻ ⇌ 2H₂O

Bu iyonlaşma bir denge reaksiyonudur. Denge sabitini K_su = [H⁺][OH⁻] şeklinde yazabiliriz.

Bu değer 25 derece sıcaklıktaki saf suda 10^-14‘e denk gelmektedir. Ölçümlerde pH çizelgesinin 1’den 14’e kadar olmasının sebebi de budur. pH cetveli 25 derece sıcaklık temel alınarak hazırlanmıştır.

Sulu Çözeltiler

Sulu çözeltiler kimyanın en çok incelediği alanlardan biridir.

Asitlerin ve bazların sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. Çünkü yukarıda gösterdiğimiz iyonlar meydana gelir.

Suda çözündüğünde OH iyonu veren maddeler bazdır.

suda çözündüğünde H⁺ iyonu veren maddeler ise asittir.

Elimizde olan NH₃ bileşiğinin asit mi baz mı olduğuna karar veremiyoruz. Hemen suya atıp iyonlaşma denklemine bakıyoruz.

NH₃ + H₂O ⇌ NH₄⁺ + OH⁻ görüldüğü gibi hidroksit iyonu elde ettik. Öyleyse bu madde bazdır.