Permanganat Formülü
|Pozitif ya da negatif yüklenmiş ve en az iki atom içeren yapılara kimyasal kök denir. Permanganat ise – yüklü bir köktür. Bu yazıda permanganat formülü ve yaptığı bileşikler üzerinde konuşacağız.
Permanganat MnO4-1 formülüne sahip – yüklü bir köktür. Birçok bileşiğin yapısına katılan bu yapı Manganez (Mn) +7 yüklü ve oksijen -2 yüklüdür. +7 + 4.-2 = -1 bulunur. Yani toplam yük -1 şeklindedir.
Permanganat kökünde 1 manganez ve 4 oksijen atomu bulunur. Yani toplamda 5 atom vardır. Oksijenin olmak üzere toplamda 5 atom bulunur.
Manganezin kütle numarası 55’tir. Oksijenin de 16 olduğuna göre 55 + 4.16 = 119 bulunur. Bu da permanganatın mol kütlesidir.
Permanganat ile manganat kökü karıştırılmamalıdır. Manganat formülü yazısında belirttiğimiz gibi manganat formülü MnO4-2 şeklindedir. Yani permanganatın yükü -1, manganatın -2 şeklindedir.
Permanganat Bileşikleri ve Formülleri
Çeşitli permanganat bileşikleri bulunur. Permanganat -1 yüklü kök olduğu için + yüklü iyonlarla bağ yaparak bileşik oluşturabilir. Ancak permanganatın tek başına bir bileşik olmadığı, kök olduğu ve + yüklü katyonlarla bileşik oluşturduğu iyi bilinmelidir.
Hidrojen permanganat: 1A gurubunda bulunan ancak ametal olan hidrojen anyonlara karşı + yüklenebilir. Formülü HMnO4 şeklinde olur.
Lityum permanganat: Lityum 1A gurubunda yer alır. +1 yüklenerek permanganatla birleşir. Bu sayede LiMnO4 formülü ortaya çıkar.
Sodyum permanganat: Yine 1A gurubunda yer alan sodyum da +1 yüklenir. Öyleyse formülü de NaMnO4 elde edilir.
Potasyum permanganat: Çok önemli bir bileşiktir. Bu nedenle bazen permanganat formülü ile potasyum permanganat karıştırılabilir. Potasyumun da değerlik elektron sayısı 1’dir. Potasyum +1 yüklenir yani 1 elektronunu verir ve KMnO4 formülü ortaya çıkar.
Amonyum permanganat: +1 yüklü amonyum kökü ile – yüklü permanganat arasında bileşik oluşur. Formülü NH4MnO4 şeklindedir.
Kalsiyum permanganat: +2 değerlikli kalsiyum elementi ile permanganat bir araya gelir. Permanganat -1 yüklü olduğu için 2 tane permanganat birleşir. Formülü Ca(MnO4)2 şeklindedir.
Gümüş permanganat: Gümüş +1 yüklendiğinde AgMnO4 şeklinde gümüş permanganat oluşur.
Berilyum permanganat: 2A grubunda bulunan berilyum +2 yüklenir. Formülü ise Be2MnO4 şeklinde olur.
Çinko permanganat: Formülü Zn(MnO4)2 şeklinde olan bir bileşiktir. Çinko +2 yüklenir.
Permanganat bileşiklerinin formüllerini öğrendik. Burada asıl dikkat etmeniz gereken şey permanganat kökünün -1 yüklü iyon olmasıdır. Yükleri denkleştirmede bu mantık kullanılmalıdır.