Sindirim Sistemi Nedir?
|Sindirim sistemi birbirine sırayla bağlanmış içi delik organlar bütünüdür. Ağızla başlayan sistem anüsle sonlanır ve süreklidir. Bu sistemin organları içerisinde mukus denilen kaygan bir yapı organ yüzeyini kaplayarak nemli bir ortam sağlar. Ağız, mide ve ince bağırsakta bulunan mukoza ürettiği salgı ile sindirimi kolaylaştırır. Sindirim zaten bu üç organda gerçekleşir. Bu delikli organların yanı sıra pankreas ve karaciğer olmak üzere sindirim sistemine salgı üreten iki tane de dış organ bulunmaktadır. Pankreas ve karaciğer ürettikleri sindirim salgılarını sindirim kanalına dökerek sindirimi kolaylaştırırlar. Sindirim sistemi derken kast ettiğimiz organlar aslında sindirim kanalını oluştururlar. Yoksa kan ve sinir sistemi gibi yapılar da sindirim sistemi için vazgeçilmez durumdadır.
Sindirim Neden Önemlidir?
Sindirim nedir sorusu aslında sindirim neden önemlidir sorusunu da beraberinde getirmektedir. Yemek yediğimiz zaman vücudumuza aldığımız et, balık, meyve, ekmek gibi yiyecekler vücudumuzun besin olarak kullanabilecekleri formda değildirler. Bu yiyecekler enerji ve yapı taşı olarak kullanılacakları hücrelere haliyle sığmazlar. Bu nedenle bunların ciddi oranda küçülmesi gerekmektedir. İşte sindirim bu maddeleri çok daha küçük parçalara ayırma olayıdır. Bu olmazsa yemek yememizin anlamı kalmaz. Yemek yemek yaşam için ne kadar önemliyse sindirim de aynı şekilde önemli olmaktadır. Sindirim sistemi yoluyla küçük parçalara ayrılan besin maddeleri kana karışır ve hedef organlardaki hücrelere giderler. Böylece vücut metabolizmasına dahil olmuş olurlar.
Yemek Nasıl Sindirilir?
Sindirim yiyeceklerin mekanik olarak parçalanması, karıştırılması ve daha da küçük parçalara ayrılana değin kimyasal reaksiyonlardan geçmesi olayıdır. Sindirim yemeği çiğnemeye başladığımız andan itibaren ağızda başlar. Burada yiyecekleri ciddi oranda ısırıp parçalayarak küçük hale getiririz. Bu yapmadığımız taktirde midemize fazla yük kalır. Yemeği yeterince çiğnemek bu yüzden önemlidir. Ağızda başlayan mekanik sindirim diğer organlarda da devam eder. Sindirim kanalını oluşturan organların etrafında bulunan kaslar peristaltik hareketler yaptırarak mekanik olarak yiyecekleri parçalarlar. Bu organlar daralıp genişleyerek bir nevi dans etmektedirler. Yemeği yutana kadar biz bilinçli davranırız. Ancak yutma işlemini gerçekleştirdiğimiz andan itibaren olay bizim kontrolümüzden çıkar.
Yutma işleminden sonra gerçekleşenlerin biz farkına bile varmayız. Sinir sistemi devreye girerek yapması gerekeni kendiliğinden yapar. Bu süreçte birbirinde farklı organlar devreye girer.
Özofagus
Yemek borusu da denilen özofagus yutulan yemeğin mideye doğru itilmesini sağlar. Gırtlaktan başlayarak mideye doğru inen bir kanaldır bu. Mide ve özofagus arasında bir kapakçık vardır. Bu kapakçık yemeklerin yukarı kaçmaması için kapalı durmaktadır. Ancak yemek özofagus yoluyla mideye varmadan bu kapakçık otomatik olarak açılır.
Mide
Sindirim sisteminin en çok bilinen organıdır. Öyle ki yemek denince akla mide gelir. Oysaki ince bağırsak en az mide kadar önemlidir. Mide vücutta yemeğin girdiği ilk bölmedir. Kalbe yakın sol tarafta bulunan ve kıvrımlı bir poşet gibidir. Midenin etrafındaki kaslar yutulan geniş çaptaki yiyeceği küçültecek kapasitededir. Midede mekanik sindirimin yanı sıra özellikle proteinlerin kimyasal sindirimi de görülür. Bu süreçte birçok salgı maddesi mideye çeşitli kanallardan dahil olur. Ayrıca mide vazifesini gördükten sonra kendisine alt kısımdan bağlanan ince bağırsağa içeriğini aktarır.
Bağırsaklar
İnsandaki sindirim sistemi müthiş bir mantık ilkesiyle çalışır. Sindirimin her aşamasında biraz daha derinlemesine inilerek daha detaylı işlem yapılır. Ağız yoluyla katı olarak parçalanan yiyecekler midede de küçülmeye devam eder. Ancak yağ gibi kompleks yapılı besinlerin kimyasal sindirimi midede görülmez. Bu aşamadan sonra mide ince bağırsağa verir içeriğini. İnce bağırsak uzunca bir kanaldır. Besinlerin son kimyasal sindirim yeridir. Yiyecekler bağırsaktan aşağı doğru hareket ettikçe içerisinde de pek bir besin maddesi kalmamış olur. İnce bağırsaktan sonra gelen kalın bağırsak ise sindirimi tamamlanmış yemek posasından su alımı gerçekleştirir. Bu aşamadan sonra besin artıkları vücudun dışına atılarak bir sindirim döngüsü tamamlanmış olur.