Tasavvuf ve Divan Sanatçıları (Şairleri)

Mevlana (1207-1279)

Mevlana 30 Eylül 1207 yılında Horasan’ın Belh şehrinde hayata gözlerini açmıştır. Belh şehrinden Konya’ya taşınmış ve hayatının değişmesine neden olan Şems ile tanışmıştır. Tasavvuf’a yönelmiş ve o alanda eserler vermiştir.

İnsan sevgisini ve dini hikmetleri hikayeler halinde anlattığı ”Mesnevi”si en önemli eseridir. Bunun dışında ”Divan-ı Kebir, Mektübât, Mecâlis-i Seba’a” adlı eserleri de vardır.

Yunus Emre

13. Yüzyılda yaşadığı kabul edilir. Taptuk Emre’nin dergahında eğitim görmüştür. Tekke şiirinin öncülüğünü Yunus Emre yapmıştır. Tasavvufi şiirleri halkın anlayacağı şekilde yani sade bir dilde aktarmıştır.

Aruz ve hece vezni ile yazdığı, söylediği şiirleri ”Divan”ında toplamıştır. Ayrıca mesnevi nazım şekli ile yazdığı ”Risaletü’n-Nushiye” adında eseri de vardır. ( Hayatı boyunca pek çok şiire imzasını atmıştır ancak eser olarak sadece iki eseri bulunmaktadır. Bunun sebebi bütün şiirlerini bir eserde toplamasıdır.)

Hacı Bektaş Veli

13. Yüzyılda yaşamıştır. Orta Asya’dan gellerek Anadolu’ya yerleşmiştir.

Hacı Bektaş Veli’nin en mehşur eseri, ”Makâlât”tır. Arapça olarak ve düz yazı şeklinde yazmıştır. Bunun haricinde ”Kit#abül-Fevâid”, ”Fatiha Tefsiri” gibi eserleri de vardır.

Hacı Bayram Veli

14. Yüzyılda yaşamıştır. Yunus Emreyi örnek almıştır. Şiirlerinde  ”Bayrami” mahlasını kullanmıştır.

Hoca Denhani

13. Yüzyıl divan şairlerindendir. O dönemde tasavvuf edebiyatı çok yaygın olmasına rağmen Hoca Denhani Divan edebiyatı şiirleri yazmıştır. Din dışıdır. Aşk, şarap konularında şiir 3. Al’aeddin  Keykubad’ın emriyle farsça olarak ”Selçuklu Şehnamesi”ni yazmıştır. Ancak günümüzde bu eser elde değildir.

Âşık Paşa

1272 yılında Kırşehir’de doğmuştur. Türk dilinin güçlü bir savunucusudur. Şiirlerinde insan sevgisini, yurt sevgisini, dostluğu kardeşliği tasavvuf bir anlatımla dile getirmiştir.

Âşık Paşa’nın en tanınmış eseri ”Garibname”dir. Bu eser 12.000 beyitten oluşur. Eser dini ve tasavvufi öğütler veren ahlak kitabıdır.

Ahmedî

14. Yüzyılda yaşamıştır. Divan edebiyatını benimsemiştir.

En önemli eserleri ”İskendername” ve Cemşid ü Hurşid”dir. Mesnevi tarzında yazılmıştır.

Gülşehrî

14. yüzyıl mutasavvıf şairlerinden olan Gülşehri’nin eserlerinde tasavvuf edebiyatının izleri vardır. ”Feleknâme” ünlü eserleri arasındadır.