Yapay ve Doğal Çevre
|3. sınıf müfredatından itibaren çevre kavramını sürekli duyuyoruz. Canlı ve cansız varlıkların birlikte oluşturdukları ortama çevre denir. Çevre ise yapay çevre ve doğal çevre olarak ikiye ayrılır. Bu yazıda yapay ve doğal çevre üzerinde duracak ve bunları anlatacağız.
Doğada kendiliğinden oluşmuş ve insan etkisi olmayan çevreye doğal çevre denir. İnsanların oluşturdukları çevreye ise yapay çevre denir.
Aşağıdaki resimde doğal ve yapay çevre resmi bir arada gösterilmiştir. Resme baktığınızda iki çevre arasındaki farkı da görebilirsiniz.
Şimdi de isterseniz hem yapay çevreye hem de doğal çevreye çeşitli örnekler verelim. Önce doğal çevreden başlayalım.
Doğal Çevre ve Örnekleri
Doğal çevreye insan etkisi yoktur. İnsanların dokunmadıkları alanlardır. Doğal çevrenin oluşmasında doğa olayları etkilidir.
Doğal çevre örnekleri şöyle sıralanabilir:
- Ormanlar
- Dağlar
- Ovalar
- Platolar
- Göller
- Akarsular
- Nehirler
- Denizler
- Okyanuslar
- Şelaleler
- Mağaralar
- Volkanlar
- Peribacaları
- Hasankeyf
- Balıklı göl
- Ağrı dağı
- Kaz dağları
- Erciyes dağı
- Deniz kenarları
- Vadiler
Doğal çevreye 20 örnek yeterli olacaktır. Doğal çevrenin güzelliği bambaşkadır. İnsanlar bazen doğal çevreyi kirletmekte ve doğal güzelliği yok etmektedir. Çevremizi korumak hepimizin görevidir.
Yapay Çevre ve Örnekleri
Oluşturulmasında insan etkisi olan çevredir. Bizim hayatımızda hem doğal çevre hem yapay çevre bulunmaktadır. Yoğun şehir hayatında yaşıyorsak eğer daha çok yapay çevre içinde bulunuruz.
Yapay çevreye 20 örnek aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
- Binalar
- Yollar
- Köprüler
- Barajlar
- Parklar
- Piknik alanları
- Bahçeler
- Akvaryumlar
- Hayvanat bahçeleri
- Spor salonları
- Stadyumlar
- Oyun alanları
- Tarlalar
- Çiftlikler
- Pistler
- Camiler
- Kiliseler
- Mezarlıklar
- Tarihi eserler
- Yapay plajlar
Görüldüğü gibi epey yapay çevre de bulunmaktadır. Yapay çevremize de doğal çevremize de en iyi şekilde bakmamız gerekir. Özellikle doğal çevre konusunda daha hassas davranmalıyız.
Doğal ve Yapay Çevrenin Karşılaştırılması
Doğal çevrenin de yapay çevrenin de sahip oldukları bazı ortak özellikler vardır. Her ikisi de belirli alanlara kurulmuştur. Her iki çevre de insanlara yarar sağlar. Ayrıca her iki çevrede de canlılar yaşamaktadır.
Buna karşın iki çevre çeşidi arasında bazı ciddi farklar vardır. Bu farkları dilerseniz tablo halinde görelim.
Doğal çevre | Yapay çevre |
---|---|
Doğada oluşur. | İnsanlar tarafından oluşturulur. |
Canlı çeşitliliği çoktur. | Canlı çeşitliliği daha azdır. |
Havası oldukça temizdir. | Hava kirliliğine rastlanır. |
Çok insan bulunmaz. | Çok insan bulunabilir. |
Ormanlar ve nehirler örnektir. | Binalar ve yollar örnektir. |
Tablo üzerinden gördüğünüz gibi doğal çevre yapay çevreye göre daha temiz ve insan elinden uzaktır. Ancak ilk zamanlar doğal çevrede yaşayan insanlar zamanla bazı ihtiyaçlarını karşılamak için yapay çevreye de ihtiyaç duymuşlardır. Örneğin barınmak için evlere, yürümek için yollara ihtiyaç duyulmuş ve bunlar yapılmıştır.
Bizler sorumlu birer birey olarak yapay çevreleri de doğaya uygun inşa etmeli ve doğal çevreleri sürekli korumalıyız. Çünkü giden bir doğal çevre bir daha geri gelmemektedir. Doğal güzellikler insanlar ve diğer bütün canlılar için çok değerlidir.