Yayvan Yapraklı Ormanlar
|Coğrafya acısından yayvan yapraklı ormanlar önemli yeşil alanlardır. Yayvan yapraklı ormanlarda ağaçların yanında çeşitli yeşil bitki türleri de bulunmaktadır. Bu yazıda geniş yapraklı ağaçlar başta olmak üzere çeşitli bitki türlerini barındıran ormanlarla nerede bulunur, özellikleri nelerdir gibi konuları aydınlatacağız.
Yayvan yapraklı bitkiler, düz yapraklara sahip olan ve meyvelerinin içinde tohum üreten anjiyospermler yani kapalı tohumlu bitkilerdir. Kışın yaprak döken ağaçların çoğu yayvan yapraklı bitkiler sınıfındandır. Karaçam gibi bazı türler ise kozalaklı yani iğne yapraklıdır. Karayemiş ağacı ise yayvan yapraklı bir ağaç olmasına rağmen kışın yapraklarını dökmez.
Yayvan Yapraklı Ormanların Yeryüzündeki Dağılımı
Doğal su kaynaklarına yakın habitatlar genelde nemli ortamlara çok kolay uyum sağlayabilen yayvan yapraklı ağaçlar tarafından çevrelenmiştir. Bu tarz ormanlara dünya genelinde tropikal ve ekvatoral çevrelerde rastlanır. Bunun da sebebi bu tarz ağaçların yapraklarının şekli nedeniyle çok terleyip sıvı kaybetmeleri ve bu kaybı ancak bu tarz iklimin egemen olduğu yerlerde dengeleyebilmeleridir. Ayrıca yine kendi yapılarına en uygun sıcaklık ortalama 20-30 derecedir ki bu iklim koşulları da tropikal ve ekvatoral bölgelerde görülür.
Yayvan Yapraklı Ormanların Faydaları
Bu tür ormanlar;
- Besin çevrimine yardımcı olurlar ve uzun süreli sürdürülebilirlik sağlarlar.
- Mantar ve bitkilere uygun ortam sağlarlar.
- Böcekler ve diğer hayvanlar için yuva malzemesi, yemek ve koruma sağlarlar.
- Kereste ve kağıt için hammadde kaynağıdırlar.
- Ormanlardaki canlı ve cansız çeşitliliğini arttırırlar.
Yayvan Yapraklı Ormanlar ve Besin Döngüsü
Yayvan yapraklı ve kışın yaprak döken bitkiler, yaprak ve çiçeklerinde orman zemini için yüksek miktarda besleyici unsurlar bulundururlar. Bu bitkiler, iğne yapraklı ağaçlara göre çok daha az koruyucu kimyasal içerirler ve daha az asidiktirler. Yine bu bitkiler çürüyen yaprakları sayesinde omurgasızlar için zengin besin kaynakları oluştururlar. Bu bitkilerin bazıları köklerindeki bakterileri sayesinde kullanılamaz besin kaynaklarını bitkilerin kullanabilecekleri hale getirirler. Böylece bu ağaçların bulundukları ormanlar, iğne yapraklı ağaçlar içeren ormanlara nazaran besin döngüsüne daha büyük bir katkı yapar.
Yayvan Yapraklı Ormanların Ağaçlandırma Faaliyetlerindeki Etkisi
Yayvan yapraklı ağaçlar genellikle bitki örtüsünün sel, yangın, tarımcılık gibi sebeplerle yok oldukları açık alanlarda yetişen ilk bitkilerdir. Bu öncü ismi verilen bitkiler çok çabuk bir gelişme gösterirler. Bu bitkiler gölge ve ılıman bir hava oluşturarak canlılara o bölgeye yerleşme imkanı sunar. Titrek kavak gibi bazı türler, koruyucu bir gövde gibi davranıp, diğer ağaç ve bitki türleri için ideal yetişme ortamı sağlarlar.
Yine bu türlerin içinde bulunduğu ekosistemler, birçok canlıya bütün ihtiyaçlarını karşılayacak kadar besin sağlarlar. Örneğin; Kanada’nın Britanya Kolumbiyası bölgesinde 150 omurgasız türü bu tip bir ekosistemden faydalanmaktadır.
Yayvan Yapraklı Ormanlar ve Habitat Hayvanları
Yayvan yapraklı türler, iğne yapraklı türlere kıyasla daha çok dikilebilir özellik arz etmektedirler. Bu tür, yine çıralı iğne yapraklılara nazaran daha kısa bir ömre sahiptirler ve daha çabuk çürüyüp toprağa karışırlar. Geyik, fare, sıçan gibi küçük memeliler ve boz ayı ve siyah ayı gibi memeliler de bu bitkilerin bulunduğu ormanlarda otlanıp, küçük kabuklu yemişleri yerler.