Yemek Sodası Formülü

Yemek sodası adından da anlaşılabileceği gibi gıda olarak kullanılan yarı kimyasal bir bileşiktir. Suyla karıştırılıp içilebilir ya da keklerde kabartma tozu olarak kullanılabilir. Bu yazıda yemek sodası formülü ve özellikleri üzerinde duracağız.

Yemek sodası formülü NaHCO₃ ve sistematik adı sodyum bikarbonat olan yarı kimyasal maddedir. Suyla karıştırıldığında soda olarak içilir ve kabartma tozunun da yapısına katılır.

Yemek sodası karbonat mı diye çok soruluyor. Evet yemek sodasına karbonat denir. Ancak aslında yemek sodası bikarbonat içerir. Çamaşır sodası karbonat içerir. Fakat günlük hayatta yemek sodasına karbonat denmektedir.

Kabartma tozu ise karbonat (aslında sodyum bikarbonat) ve diğer birkaç maddenin (mısır nişastası ve asit gibi) karıştırılmasıyla elde edilir.

Soda ve maden suyu kavramları çok sık karıştırılmaktadır. Marketlerde de bazı sodalar maden suyu adı altında satılmaktadır. Soda içerisinde sodyum bikarbonat olan suya denir. Maden suyu ise içerisinde çeşitli mineraller bulunan kaynak suyu anlamındadır.

İlgili yazı: Çamaşır sodası formülü

Yemek Sodası Özellikleri

Yemek sodasının formülü ve sistematik adı (bilimsel adı) üzerinde durduk. Şimdi de diğer bazı özelliklerine değinelim.

Yemek sodası yani sodyum bikarbonatın atom sayısı 6’dır. Pozitif olan Na⁺ iyonuyla negatif olan HCO₃^– bikarbonat iyonunun birleşmesiyle oluşmuştur. Ayrıştığında NaHCO₃ → Na⁺ + HCO₃^– şeklinde iyonlaşır. Suya katıldığında sodyum iyonları suya alkali bir özellik kadar. Bu nedenle soda bir çeşit metal kokabilir.

Doğal olarak elde edilen sodyum bikarbonatlar çok eski çağlarda kullanılmaktaydı. Ancak ürün olarak üretilmesi 1791 senesine dayanır. Fransız kimyacı Nicolas Leblanc kimyasal olarak bu maddeyi elde etmiştir. 1846 yılında ise Amerika New York’ta kabartma tozu üreten ilk fabrika açılmıştır.

Sodyum bikarbonat yani yemek sodası katı halde kristal ve beyaz renkli toz şeklindedir. Görüntüsü çamaşır sodasına da benzerlik gösterir.

Yemek Sodası Asit mi Baz Mı?

Yemek sodası metal iyonları içerdiğinden baz sınıfına girer. Mideyi rahatlatması aslında sindirim sırasında artan mide asitliğini azalmasından dolayıdır. Çok fazla soda içmek mide pH’ına olumsuz etki yapabilir. Ancak belirli bir miktarın altında soda içmenin yararlı olduğu düşünülmektedir.

Bu madde hamuru nasıl kabartıyor diye düşünebilirsiniz. Kimyasal olarak mantığını açıklayalım. Kabartma tozunda sodyum bikarbonatla birlikte asit bileşeni (H⁺) vardır. yüksek sıcaklıkta bu ikisi suyla tepkimeye girer. NaHCO₃ + H⁺ → Na⁺ + CO₂ + H₂ tepkimesinde görüldüğü gibi karbondioksit gazı açığa çıkmaktadır. Bu da hamuru kabartacaktır.

Özetle toparlamak gerekirse halk arasında karbonat olarak bilinen bu madde aslında bilimsel olarak sodyum bikarbonattır. Nişasta ve asitle karıştırılması ile kabartma tozu olarak elde edilir. Suyla karıştırılmasıyla içme sodası elde edilir.