Kaldıraçlara Günlük Hayattan Örnekler

Basit makineler denince aklımıza gelen ilk örneklerdir kaldıraçlar. Hayatımızda kaldıraç mantığıyla oluşturulmuş bir sürü araç gereç bulunmaktadır. Kaldıraçlara günlük hayattan örnekler vererek konuyu öğrenmeye çalışalım. Günlük hayatta kullandığımız kaldıraçlar çeşit çeşittir.

Bir destek noktası ve bir platformdan oluşan basit makine düzeneğine kaldıraç denir. Kaldıraçlar çift taraflı olabildiği gibi tek taraflı da olabilmektedir.

Kaldıraçların hepsinde kullanacağımız temek formül kuvvet x kuvvet kolu = yük x yük kolu formülüdür.

Çift Taraflı Kaldıraç Örnekleri

Destek ortada olduğu için kaldıraç çift taraflı çalışır. Bu tür kaldıraçlarda yük dengelenir. Genellikle kuvvetten kazanç vardır. Kuvvetten ne kadar kazanç olduğu kuvvet kolu ve yük kolunun uzunluk oranıyla alakalıdır.

Desteğin ortada olduğu çift taraflı kaldıraçlara örnekler şöyle sıralanabilir:

• Pense
• Makas
• Levye
• Tahterevalli
• Kayık çekmeye yarayan kürek
• Eşit kollu terazi

Bu örnekler çoğaltılabilir. Genel mantık desteğin uçlarda olmaması yani ortada olmasıdır.

 Tek Taraflı Kaldıraç Örnekleri

Tek taraflı kaldıraçta destek ortada değil uçtadır. Bu kaldıraçlar da kendi içerisinde iki guruba ayrılmaktadır.

Desteğin uçta, yükün ortada olduğu kaldıraçlarda kuvvetten kazanç vardır. Ancak kuvvetten kazanç ölçüsünde yoldan kayıp olduğu için toplam yapılan iş sabittir.

Yükün ortada olduğu tek taraflı kaldıraç örnekleri şöyle sıralanabilir:

• El arabası
• Fındık kıracağı
• Ceviz kıracağı
• Gazoz ve soda kapağı açacağı

Desteğin uçta, kuvvetin ortada olduğu kaldıraçlarda kuvvet ortadan uygulandığı için kuvvetten kayıp vardır. Ancak bu tür kaldıraçlar bazı işleri yapmamızı daha kolay hale getirir. Yine işten kazanç yoktur.

Kuvvetin ortadan uygulandığı tek taraflı kaldıraç örnekleri şöyle sıralanabilir:

• İnsan çenesi
• Maşa
• Cımbız

Kaldıraçlarda kuvvetten kazanç sağlanıp sağlanmadığı sorularda karşımıza çıkabilir. Burada genel kaldıraç formülünü uygulamamız gerekir.

Kuvvet kolu yük kolundan daha uzunsa kaldıraçta kuvvetten kazanç vardır. Ancak yükün denge noktasına uzaklığı daha fazlaysa kuvvetten kayıp vardır. Kaldıraçlar günlük hayatta çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.