Besin Zinciri Örnekleri
|Besin zinciri en alttan en üste birbirini besin olarak kullanan canlıların oluşturduğu düzendir. Besin zinciri örnekleri 7. sınıf ve 8. sınıf başta olmak üzere genel olarak fen bilgisinin ve biyolojinin önemli bir konusudur. Besin zinciri örneklerine geçmeden önce bu zincirde kimler yer alır kısaca görelim.
- Üreticiler
- I. Tüketiciler
- II. Tüketiciler
- III. Tüketiciler
- Ayrıştırıcılar
Besin zinciri üzerinde enerji akışı üreticilerden tüketicilere doğrudur. Besin zinciri içerisinde insan 2. tüketici olarak sınıflandırılabilir. Bazen besin ağında daha fazla basamak bulunur ve 2. tüketiciler üstünde 3. tüketiciler grubu da bulunabilir.
Üreticiler: Kendi besinlerini kendileri üreten bitki ve yeşil algler bu sınıftadır.
I. Tüketiciler: Doğrudan üreticilerle beslenen otçul canlılardır. Örneğin inek doğrudan üreticilerle beslenen 1. tüeticidir.
II. Tüketiciler: Hem otçullarla hem de 1. tüketicilerle beslenen canlılardır. İnsan gibi canlılar bu sınıfa girer. Hem otla hem de otla beslenen canlılar II. Tüketicidir.
III. Tüketiciler: Doğrudan tüketicileri tüketen etçil canlılardır. Aslan, kaplan gibi canlılar bu gruptadır.
Ayrıştırıcalar: Bu sınıf bütün canlılarla beslenebilir. Ölen canlıları ayrıştırarak beslenirler. Mikroorganizma olan bu canlılar besin zincirin devamlılığı için çok önemlidir.
Besin Zinciri ve Örnekleri
Yukarıda besin zincirinin elemanlarını anladıysak bunlara örnekler verebiliriz. Bol miktarda örnekle dünyadaki besin zinciri ve enerji akışı hakkında daha iyi bilgi sahibi olabiliriz.
- Buğday → Çekirge → Kurbağa → Yılan → Atmaca
- Yeşil bitki → İnek → İnsan
- Bitki → Fil → Aslan
- Alg → Küçük balık → Büyük balık → Etçil balık
- Su yosunu → Plankton → Balık → Leylek
- Ot → Fare → Yılan → Kartal
- Bitki → Ceylan → Timsah
- Havuç → Tavşan → Tilki → Akbaba
- Ot → Tavuk → Tilki
Yukarıdaki besin zinciri örneği birbirini tüketen canlıları göstermektedir. Ancak şunu unutmamak gerekir ki doğanın sağlıklı kalması ancak sağlıklı bir besin zinciri ile mümkündür. Yukarıdaki örneklerde ayrıştırıcılar yani çürükçül canlılar dahil edilmemiştir. Çünkü bu canlılar diğer canlı gruplarının ölüsüyle beslenirler. Bu nedenle her aşamada vardırlar.
Besin zincirinde enerji akışı üreticilerden tüketicilere doğrudur dedik. Üreticilerden tüketicilere doğru gittikçe toplam biyokütle azalır. Toplam canlı sayısı da azalır. Vücutta biriken atık miktarı ve enerji gereksinimi artar.