Yaygın Eğitim Nedir?

Öğrencilerin eğitim almak için devam ettikleri MEB onaylı okullarda aldıkları eğitime örgün eğitim dendiğini biliyoruz. Bir de bundan daha farklı olan yaygın eğitim dediğimiz bir kavram bulunmaktadır. Bu yazıda yaygın eğitim nedir, yayın eğitiminin özellikleri nelerdir gibi konulara açıklık getirmeye çalışacağız. Ayrıca yaygın eğitim örnekleri vereceğiz.

Örgün öğretime hiç katılmamış ya da örgün eğitimi tamamlamamış kişilerin yararlandığı planlı eğitim programlarına yaygın eğitim denir. Yaygın eğitim kısaca örgün eğitim dışında kalan programlı eğitimdir diyebiliriz.

Giderek sayıları azalsa da birçok kişi örgün eğitime hiç katılmamaktadır. Önemli bir nüfus da uzun süre örgün eğitimde kalamamakta ve mesleki yeterlilikleri bu yolla elde edememektedir. İşte bu tür bireyler için yaygın eğitim faaliyetleri gerekmektedir.

Yaygın eğitim ve örgün eğitimin her ikisi de formal eğitim olarak sınıflandırılır.

Yaygın Eğitimin Özellikleri

Yaygın eğitim ne demek kısaca öğrendik. Yaygın eğitimin çeşitli amaçları ve özellikleri bulunmaktadır. Bunlara da değinmeye çalışalım.

Yaygın eğitimin özellikleri maddeler halinde şöyle özetlenebilir:

• Örgün eğitim dışında kalmış eğitimleri kapsar.
• Belirli bir plan ve program çerçevesinde gerçekleşir.
• Amacı kişiye meslek ve benzeri nitelikler kazandırmaktadır.
• Örgün eğitime göre daha kısa süreli programlardan oluşur.
• Örgün eğitime göre daha esnek bir yapı gösterir.
• Her yaş grubundan insana hitap eden çeşitli yaygın eğitim uygulamaları bulunmaktadır.
• Yaygın eğitime katılmakta gönüllülük esastır.
• Yaygın eğitme katılanlar ihtiyaç duydukları eğitimleri kendileri seçerek alır.

Ülkemizde belirli bir seviyeye kadar örgün eğitim zorunluluğu bulunmaktadır. Yaygın eğitimin amacı örgün eğitimin dışındaki bireylere çeşitli nitelikler kazandırmaktır. Böylece eğitim faaliyetleri daha geniş alanlara yayılmaktadır.

Yaygın Eğitim ile İlgili Örnekler

Yaygın eğitim nedir anlamak için tanım kadar örnekler de önemlidir. Örnekler üzerinden hangi eğitimler yaygın eğitime girer anlaşılabilir.

Yaygın eğitimler tek bir kurum tarafından verilmez. Kamu kuruluşları, özel kurs merkezleri gibi birçok yerde yaygın eğitim faaliyetleri görülebilir.

Yaygın eğitim örnekleri şöyle sıralanabilir:

• Okuma yazma bilmeyenler için düzenlenen okuma yazma kursları
• Yabancı dil eğitim programları
• Aşçılık ve mutfak eğitimleri
• Bilgisayar kursları
• İşaret dili eğitimi
• Diksiyon ve iletişim eğitimleri
• Gitar, piyano, bağlama gibi enstrüman kursları
• Dokumacılık, terzilik, dikim ve giysi tasarım kursları
• Özel dershaneler tarafından verilen kurslar
• Halk eğitim merkezlerindeki eğitim programları
• Meslek içi gelişim programları

Dershaneler yaygın eğitim mi şeklinde merak edilmektedir. Evet, dershaneler örgün eğitime destek niteliğindeki yaygın eğitim kurumlarıdır.

Örgün ve Yaygın Eğitim İlişkisi

Örgün eğitimi hepimiz biliyoruz. Yaygın eğitim de örgün eğitimi tamamlayan eğitimlerin bütününe verilen addır. Yaygın eğitimin ana amacı örgün eğitim dışındakilere eksik oldukları konularda destek vermektir.

Bir kişinin yaygın eğitim alması için ille de örgün eğitim dışında olması şart değildir. Örneğin bir lise ya da üniversite öğrencisi istediği başka bir alanda okul saatleri dışında yaygın eğitime dahil olabilir. Bu konuda genel bir engel bulunmamaktadır.

Örgün eğitim daha kapsamlı bir eğitimken yaygın eğitim genellikle daraltılmış ve amaca yöneliktir. Örneğin bir aşçılık kursunda temel amaç aşçılık niteliğinin kazandırılmasıdır.

Yaygın eğitimde örgün eğitim kadar sistematik bir ölçe ve değerlendirme bulunmaz. Genellikle kurs tamamlama sınavı benzeri bir sınavla sertifika verilmektedir. Ayrıca farklı saatlere konulan yaygın eğitimlerle saat esnekliği de sağlanabilmektedir.

Kısacası örgün eğitimin dışında kalan veya örgün eğitimle verilemeyen eğitimler yaygın eğitimlerle toplumun her kademesine verilebilir. Bir eğitimin yaygın eğitim sayılması için belirli bir amaç ve program dahilinde yapılması gerekmektedir.