Biyocoğrafya Nedir?

Coğrafyanın çeşitli alt dalları bulunmaktadır. Bu alt dalların tamamı yaşadığım Dünyayı ayrı bir yönüyle incelemektedir. Örneğin hidrografya suların dağılımını, beşeri coğrafya ise insan faaliyetlerini inceler. Coğrafyanın alt dallarından biri de biyocoğrafya dediğimiz alandır. Bu yazıda biyocoğrafya nedir, neyi inceler gibi sorulara yanıt vereceğiz.

Bitki ve hayvan türleri gibi canlı gruplarının yer yüzündeki dağılışı inceleyen bilim dalına biyocoğrafya denir. Bio canlı ve geography de coğrafya olduğuna göre biyocoğrafya canlılar coğrafyası manasına gelmektedir.

Biyocoğrafya bilimi bitki ve hayvan türlerini incelediği için bitki bilimi olan botanik, hayvan bilimi olan zooloji ve canlı bilimi olan biyoloji ile birlikte çalışmaktadır.

Bir yerde yaşayan bitkilerin tamamına flora, hayvanların tamamına ise fauna denir. Biyocoğrafya sistematik olarak flora ve faunaları ele alır. Ayrıca ekolojik olarak da bunların dünya üzerindeki dağılımlarını ve bu dağılımlara etki etken sebepleri inceler.

Biyocoğrafya Neyi İnceler?

Dünyayla ilgili olan dört küre vardır. Bunlar hava küre olan atmosfer, su küre olan hidrosfer, yer küre olan litosfer ve canlı küre olan biyosfer şeklindedir.

Denizlerde, dağlarda, ormanlarda bulunan bütün canlılar biyocoğrafyanın inceleme alanı içindedir. Çünkü yaşama baktığımız zaman canlıların dağılışı ile coğrafi koşullar arasında sıkı bir ilişki olduğu kolaylıkla görülebilir.

Şu soruların hepsi biyocoğrafyanın inceleme alanları arasındadır:

• Bu canlı nerede yaşar?
• Bu canlı nasıl yaşar?
• Bu canlının yaşaması için hangi şartlar gereklidir?
• Bu canlı neden burada yaşıyor?
• Bu canlı nereden buraya geldi?
• Bu canlı geçmişte nerede yaşıyordu?

Yukarıdaki sorulara cevap verebilmek için iklim, su dağılımı, yer şekilleri gibi konuları da iyi kavramak gerekir. Bu açıdan da biyoloji ile coğrafyanın birlikte çalışması zorunludur.

Biyocoğrafyada önemli olan tek tek türlerin yaşayışından çok bu türlerin dağılımıdır. Ayrıca türlerin oraya nasıl geldiği konusunda da tarihi coğrafyadan faydalanmak gereklidir.

Bitki ve Hayvan Türlerinin Dağılışı

Uygulama açısından biyocoğrafya bitki ve hayvan dışındaki canlılarla çok fazla ilgilenmez. Bu açıdan biyocoğrafyayı da iki alt dala ayırabiliriz. Bunlardan ilki bitki coğrafyası, ikincisi ise hayvan coğrafyası şeklindedir.

Hayvanlar kolaylıkla göç edebilen ve yer değiştiren canlılardır. Bu açından hayvanları incelemek daha güçtür. Ancak bitki coğrafyasının inceleme sahası daha büyüktür. Hem birçok bitki türü vardır. Hem de bu türlerin göç etmesi o kadar kolay gerçekleşmez.

Dünyadaki kara alanlarının büyük bir kısmı bitkilerle doludur. Ormanlar, çayırlar, göl kenarları, ovalar hem bitkilerle kuşatılmıştır. Bu alanlarda bitki türlerini ele almak ve bunları incelemek ise oldukça geniş çaplı araştırmaları gerektirir.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi yer şekilleri, iklim gibi konuların tamamı bunda etkili olduğu için biyocoğrafyada coğrafyanın bütün alt dalları bulunmaktadır.