Karışım Nedir?
|Karışım kavramı kimyanın en önemli kavramlarından biridir. Karışım nedir sorusu fen dersinin temel sorularından biridir. Ayrıca homojen karışım, heterojen karışım gibi kavramları anlayabilmemiz adına önce karışım nedir bilmemiz gerekir. Bu yazıda karışımlarla ilgili merak edilen genel bilgileri sizinle paylaşacağız.
Maddelerin aralarında tepkime olmadan bir araya getirilmesiyle oluşan yapılara karışım denmektedir. Karışımlar saf madde değildir.
Karışımları oluşturan maddeler birbirleriyle tepkime vermedikleri için bu süreçte kimyasal değişim değil, fiziksel değişim yaşanmaktadır. Bu nedenle karışımlar fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılabilirler. Karışımları ayırmada birbirinden farklı birçok fiziksel yöntem kullanılmaktadır.
Karışımların Sınıflandırılması
Karışımları temel olarak ikiye ayırmaktayız:
- Homojen karışım
- Heterojen karışım
Bir karışım homojen değilse heterojen karışımdır. Bu iki karışım türünün birbirinden farkını iyi anlamak gerekir. Bu nedenle bu konu üzerinde durmaya çalışalım.
Homojen Karışım Nedir?
Karışımın tamamında aynı özellikleri gösteren karışımlara homojen karışım denir. Homojen karışım düzenli ve tek düze bir görüntüye sahiptir. Tuzu suda çözdüğümüz zaman dışarıdan baktığımız zaman bir fark göremeyiz. Karışımın herhangi bir yerinden aldığımız örnek aynı özelliği gösterecektir.
Homojen karışımlar, çözünme ile ortaya çıkar. Bir maddeyi diğerinde çözdüğümüz zaman homojen karışım oluşur. Bu nedenle homojen karışımlar birer çözelti örneğidir.
Genelde çözeltilerde bir çözünen ve bir çözücü olmasına alışkınız. Ancak bir çözeltide birden fazla madde çözünebilir. Örneğin suda hem şekeri hem de suyu çözebiliriz. Bu durumda karışım yine homojendir.
Gazlar da birbiriyle homojen karışım oluşturur. Gazlar çok iyi yayılırlar. Bu nedenle gazlar sadece homojen karışım oluştururlar.
Heterojen Karışım Nedir?
Karışımda birden fazla fazın olduğu karışımlardır. Heterojen karışımında çözünme gerçekleşmez. Maddeler karışmış olsa da tam bir homojenlik görülmez. Bir maddeyi diğerinin içinde çözmek çoğu zaman mümkündür. Kuma su attığımız zaman elde ettiğimiz karışım heterojen karışıma örnektir.
Çözelti olmayan yani homojen olmayan bütün karışımlar heterojen karışım için örnek oluşturabilir. Bu nedenle heterojen karışımların birçok örneği bulunmaktadır.
Heterojen karışımlarda karışan maddelere göre sınıflandırma yapmak mümkündür. Bu sınıflandırmaların en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:
Süspansiyon: Katı ve sıvı heterojen karışımlara denir. Su- kum, buğday – su, içerisinde katı tanecikler olan yemekler süspansiyona örnek gösterilebilir.
Emülsiyon: Sıvı – sıvı heterojen karışımlara denir. Çözünme gerçekleşmediği gibi bu sıvıları birbiri içerisinde fark etmek çoğu zaman mümkündür. Su ve sıvı yağ karışımı ya da mazot ile su karışımı emülsiyona örnek olarak gösterilebilir.
Kolloid: Çözeltiye benzer ancak çözelti değildir. Ayran homojen karışım gibi görülür ancak gerçekte çözünme ve tam karışım olmadığı için kolloid bir karışımdır. Aynı şekilde süt ve kan gibi maddeler de kolloid karışımlara örnek gösterilebilir.
Aerosol: Sis ve duman gibi karışımlardır. Gazın içerisinde katı veya sıvı maddeler karışmıştır.
Homojen ve heterojen karışım nedir öğrendik. Şimdi de karışımların genel özellikleri üzerinde duralım.
Karışımların Genel Özellikleri
Karışımların genel özelliklerini maddeler halinde şöyle özetleyebiliriz:
- İki ya da daha fazla saf maddeyi içerirler.
- Sembolleri ya da formülleri yoktur.
- Çeşitli sayıda element ve bileşik içerirler.
- Maddelerin karışmasında sabit bir oran yoktur.
- Karışımda fiziksel değişim görülür.
- Karışımlar fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilir.
- Karışımlar saf madde değildir.
- Hal değişimleri sırasında sabit sıcaklıkları olmaz.
- Sabit bir erime veya kaynama noktaları bulunmaz.
- Karışımların birçok özelliği derişimlerine bağlıdır.
Karışım nedir adlı yazıyı hazırlarken kullandığımız kaynağa buradan ulaşabilirsiniz.