Manganat Formülü
|Bazı yapılar iki farklı elementten oluşmuş ancak yükleri sıfırlanmamıştır. Pozitif (+) veya negatif (-) yüklü olan bu yapılara kök denir. Manganat kimyada bir köktür. Bu yazıda manganat formülü ve manganat bileşikleri üzerinde duracağız.
Manganat formülü MnO4-2 şeklindedir. Manganat -2 yüklü bir anyon köküdür. Mn +6 ve her bir oksijen -2 yüklüdür. Toplam yük +6 + 4.(-2) = -2 bulunur.
Manganat kökünde 1 manganez ve 4 oksijen olmak üzere toplamda 5 atom bulunur. Oksijenin atom numarası 8 ve manganezin 25 şeklindedir.
Mol kütlesine baktığımız zaman oksijenin kütle numarası 16, manganezin ise 55 şeklindedir. Öyleyse manganatın mol kütlesi 55 + 4.16 = 55 + 64 = 119 olur.
Manganat kökü ile permanganat kökü karıştırılmamalıdır. Permanganat iyonu formülü MnO4-1 şeklindedir.
Manganat Bileşikleri ve Formülleri
Yukarıda da belirttiğimiz gibi manganat – yüklü bir anyon olduğundan + yüklü katyonlarla tepkimeye girer. Bu şekilde manganatın oluşturduğu birçok bileşik vardır. Bu bileşiklerden bir kısmının formüllerini verelim.
Lityum manganat: Lityum +1 yüklü olduğundan 2 adet lityum ile manganat tepkimeye girer. Bu şekilde Li2(MnO4) formülü oluşur.
Sodyum manganat: Sodyum da liytum gibi 1A grubunda yer alır. +1 değerlik aldığı için Na2(MnO4) formülü oluşur.
Potasyum manganat: Yine +1 değerlikli olan potasyumdan 2 adet manganatla birleşince K2(MnO4) formülü ortaya çıkar.
Çinko manganat: Formülü ZnMnO4 şeklindedir. Çinko +2 yük alır. Böylece bileşik oluşur.
Alüminyum manganat: Alüminyum elementi +3 değerlik alır. Öyleyse 2 alüminyum ve bir manganat ile bileşik oluşur. Formülü ise Al2(MnO4)3 şeklindedir.
Gümüş manganat: Gümüş +2 değerlik alabilir. Öyleyse gümüş manganat formülü AgMnO4 şeklindedir.
Berilyum manganat: 2A grubunda yer alan berilyum +2 değerlik alır. Formül ise BeMnO4 şeklinde olur.
Magnezyum manganat: Magnezyum 2A gurubundadır ve bileşiklerinde yalnızca +2 değerlik alır. Öyleyse magnezyum ve manganat birleşirse ZnMnO4 formülü ortaya çıkar.
Kalsiyum manganat: Kalsiyum da 2A grubundadır. Bu nedenle manganatla formülü CaMnO4 şeklindedir. Ancak kalsiyum manganat, kalsiyum permanganat kadar yaygın bir bileşik değildir.
Demir (II) manganat: Değişken değerlik alan demir +2 değerlik aldığında demir (II) manganat diye adlandırılır. Formülü ise şeklindedir. FeMnO4 şeklindedir.
Demir (III) manganat: Demir değişken değerlik alabilir. +3 değerlik aldığında demir (III) manganat oluşur. Bunun da formülü adlandırılır. Formülü ise Fe2(MnO4)3 şeklindedir. Bu şekilde demirden toplamda +6, manganattan da -6 gelir ve bileşik oluşur.
Manganat bileşikleri genel olarak böyledir. Mantığını anlamak açısından manganatın -2 yüklü bir kök olduğunu akılda tutmak gerekir.