Olay Hikayesi Özellikleri
|Hikayeler temel olarak ikiye ayrılır. Bunlardan biri olay hikayesi, diğer ise durum hikayesidir. Bu yazıda olay hikayesi özellikleri üzerinde duracağız. Olay hikayesinin özelliklerini maddeler halinde sıralayacağız. Ancak önce olay hikayesi nedir kısaca bir tanım yapalım.
Belirli bir olay etrafında gerçekleşen, serim düğüm ve çözüm bölümünü içeren klasik hikayelere olay hikayesi denir.
Olay hikayesi başlıklı yazımızda bu hikaye türüyle ilgili bilinmesi gereken birçok bilgiyi uzun uzun örneklerle birlikte verdik. Burada maddeler halinde özet yapacağız.
Olay Hikayesi Özellikleri (Maddeler Halinde)
Maddeler halinde olay hikayesi özellikleri şöyle sıralanabilir:
- Fransız sanatçı Guy de Maupassant (1850 – 1893) tarafından ilk klasik ürünler verildiği için Maupassant tarzı hikaye olarak da adlandırılır.
- Bir diğer adı klasik hikaye şeklindedir. Serim, düğüm ve çözüm aşamalarını içerir.
- Hikayede temel olan olay örgüsüdür. Hikaye yazılmadan olay örgüsü kurulur ve hikaye boyunca olay ön plandadır.
- Çeşitli olaylar, entrikalar, ihanetler yer alır. Çarpıcı olaylara yer verilir.
- Realizm akımı genellikle hakimdir. Konular gerçek hayattan seçilir.
- Kişilerin abartılı özellikleri olabilir. Karakterler çoğu zaman sıra dışı insanlardır.
- Bazı türlerinde özellikle toplumsal mesaj verme kaygısı güdülür. Yanlış gösterilerek doğruya teşvik edilir.
- İnsan ve çevre olay hikayesinde bir bütündür. Kişi mekan ilişkisi iyi kurgulanmıştır. Kişiler mekandan ayrı düşünülmez.
- Anlatımda olayın detaylarına verilir. Detaylı ve betimleyici bir anlatım tarzı benimsenir. Okuyucunun hayal dünyasında çok boşluk kalmaz.
- Türk edebiyatında olay hikayesinin en önemli temsilcisi Ömer Seyfettin olarak kabul edilir. Ayrıca Refik Halid Karay, Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Reşat Nuri Güntekin bu türde eser veren diğer önemli sanatçılardır.
Olay Hikayesi Nasıl Yazılır?
Vak’a hikayeciliğinin belirli bir tekniği vardır. Bu tekniği Fransız yazar Maupassant geliştirmiştir. Bu hikayelerde zaman, mekan ve olay örgüsü iyi kurgulanmaktadır.
Olayın giriş, gelişme sonucuna bağlanma aşamaları çok önemli olduğundan hikayeye başlanmadan bunun planlanması gerekir. Olayın okuyucu zihninde yer etmesi için ise detaylara ve ince açıklamalara gerek duyulur.
Olay hikayesinin okunabilmesi için gereken bir diğer faktör merak unsurudur. Okuyucuda merak uyandırılırsa hikaye ilgili çekici hale gelebilir. Bunun için entrika, çarpıcı olaylar, çarpıcı kişiler ve gergin bir ortam oluşturulmaktadır. Hüzün ve keder faktörü de yine olay hikayesinde sıklıkla ön plana çıkmaktadır.
Maupassant bu tarzı uygulayarak 43 yıllık ömrüne 300 civarında hikaye sığdırmıştır. Onun eserlerine baktığımızda natüralizm ve realizm akımının etkileri görülmektedir. Yine bizim edebiyatımızda Ömer Seyfettin kısa ömrüne birçok hikaye sığdırmıştır.