Seyfiye Sınıfı

Osmanlı Devletinde yönetim çeşitli birimlere ayrılmıştır. Bugünkü bakanlar kuruluna benzer olan bu birimler temelde üç sınıftır. Bunlar ilmiye, kalemiye ve seyfiye şeklindedir. Bu yazıda seyfiye sınıfı üzerine durmaya çalışacağız. Önce seyfiye sınıfı nedir değinelim. Ardından üyeleri ve özellikleri üzerinde duralım.

Osmanlı Devletinte yönetimsel ve askeri işlere bakan sınıfı seyfiye sınıfı denir. Seyf Arapça’da kılıç manasına gelmektedir. Devlet fetih esasına dayandığı için seyfiye sınıfı oldukça önemlidir.

Sadradam ve diğer vezirler seyfiye sınıfında yer almaktadır. Eyaletleri idare eden beylerbeyi makamında olan idareciler ve sancakları idare eden sancakbeyi makamlarında olanlar seyfiye sınıfına mensuptur.

Görüldüğü gibi seyfiye sınıfı Osmanlı’da en yüksek idareci grubu bulundurmaktadır. Çünkü devletin temelinde askeri sistem vardır. Seyfiye sınıfının devletin temel omurgası olarak da düşünebiliriz.

Seyfiye Sınıfına Mensup Olanlar

Seyfiye sınıfı nedir öğrendik. Şimdi de seyfiye sınıfına mensup olanlar üzerinde duralım.

Sadrazam (Vezir-i Azam): En büyük vezir yani baş vezirdir. Bugünkü başbakana denk gelmektedir. Padişahın mutlak vekili yani temsilcisidir. Devlette atama usulüyle çıkılabilecek en yüksek makamdır. Sultan II. Mehmet döneminden itibaren Divan toplantılarına da başkanlık etmiştir. Ordunun başında padişah olmadığı zaman Serdar-ı Ekrem olarak sadrazam komutanlık yapmaktadır. Vezir-i azam devleti fiili olarak idare eden kişidir.

Vezirler: Kubbealtı vezirleri de denilen bu gurup veziriazama yardımcı olan diğer idarecilerdir. Divanın üyeleridir. Günümüzde bakanlar vezir görevini görmektedir.

Kaptan-ı Derya: Osmanlı Devleti donanmaya son derece önem vermiştir. Donanmanın komutanı olan Kaptan-ı Derya çeşitli denizlerde sürekli faaliyet halindedir. Başkentte yer aldığı zaman divan toplantıları da katılırdı.

Yeniçeri Ağası: Seyfiye sınıfının önemli bir temsilcisidir. Ana güç olan Yeniçeri ordusunun başıdır. Bazıları aynı zamanda vezirlik de yaptıkları için Divana üyedirler. Bazıları ise ihtiyaç halinde Divana katılırdı.

Subaşı: Ordu komutanı olan bu kimseler güvenlik ve idari işlere bakmışlardır. Belediyelerdeki zabıtalar gibi de düşünülebilir. Barış döneminde askerleri eğiten bu kişiler savaşlara komutan olarak katılmışlardır.

Beylerbeyi: Eyaletleri yöneten idarecilerdir. Eyaletler birkaç ilden oluşan büyük idareler olduklarından beylerbeyi makamı da oldukça büyük bir makamdır. Örneğin Mısır’ı Mısır Beylerbeyi idare ederdi.

Sancakbeyi: Beylerbeyi makamından sonra gelen sancak idarecileridir. Bunlar emirlerindeki Tımarlı sipahiler ile savaş zamanında beylerbeyi komutanda savaşa katılırlardı.

Diğer Askerler: Tımarlı sipahiler, Kapıkulu zabitleri ve diğer askerlerin tamamı da seyfiye sınıfının gücünü oluşturan kimselerdir. Savaşlara katılır ve ülkenin güvenliğini sağlarlardı.

Eğer karşısına seyfiye sınıfının taşradaki temsilcileri kimlerdir şeklinde bir soru gelirse Divanda olmayan üyeleri sayabilirsiniz. Bunlar beylerbeyi, sancakbeyi, Kapıkulu askerleri ve tımarlı sipahilerdir.

Son olarak kazasker seyfiye sınıfı mı diye de çok soruluyor. Hayır kazasker ilmiye sınıfı üyesidir. Sonunda asker olması kafa karıştırmaktadır. Ancak kazasker askeriye değil, ilmiye sınıfındadır. Çünkü asıl işi yargıdır.