Tuzlu Su Nasıl Ayrılır?
|Karışımları bileşenlerine ayrıştırma yöntemleri kimya için önemlidir. Heterojen karışımları ayırmak nispeten daha kolay iken tuzlu su ya da şekerli su gibi çözeltileri ayırmak daha zordur. Bu yazıda tuzlu su nasıl ayrılır ya da başka bir deyişle ayrıştırılır onu göreceğiz. Tuzlu suyun ayrılması demek tekrar su ve tuz bileşenlerine dönüşmesi demektir.
Su tuz ve su şeker karışımları için en uygun ayırma yöntemi basit damıtma yöntemidir. Damıtma ya da distilasyon dediğimiz yöntem kaynama noktası farkından yararlanılarak gerçekleştirilen bir ayırma yöntemidir.
Bunun dışında tuzlu su karışımını ayırmak için başka yöntemler de vardır ancak basit damıtma bunlar içerisinde en mantıklı ve en basit olandır. Eğer şekerli su nasıl ayrılır diyorsanız onun için de basit damıtma yöntemini kullanabiliriz.
Tuzlu su hangi yöntemle ayrılır sorusuna kısaca basit damıtma veya distilasyon şeklinde cevap verebiliriz.
Basit Damıtma ile Tuzlu Suyu Ayırma
Deniz suyundan içme suyu elde eden ülkeler bunu nasıl yapıyor merak ettiniz mi? Basit damıtma yöntemi tuzlu su, şekerli su gibi katı + sıvı çözelti karışımları ayırmada kullanılan en yaygın yöntemdir.
Basit damıtmanın temel mantığı kaynama noktası farkıdır. Suyun kaynama noktası ile tuz ve şeker gibi maddelerin kaynama noktası arasında epey fark vardır. Kaynama noktasına ulaşan maddelerin tamamı gaz haline geçer. Kaynama noktasında buharlaşma hızı en yüksektir.
Yukarıda gösterilen basit damıtma düzeneğinde tuzlu su karışımı ısıtılır. Isıtılan suda buharlaşma hızı gittikçe artar. Su kaynama noktasına ulaştığında ise bütün su buharlaşır. Ancak tuzun buharlaşması için çok yüksek sıcaklıklar gerektiği için tuz pek buharlaşmaz.
Bu nedenle buharlaşan saf sudur. Kaynama noktasına ulaşılmasıyla bütün su artık buharlaşır ve geride tuz kristalleri kalır. Bu sayede tuzlu su karışımı da ayrıştırılmış olur.
Buharlaşan su buharı soğutularak tekrar sıvı su haline getirilebilir. İşlem sonunda su ve tuz iki ayrı kapta toplanmış olur.
Tuzlu Sudan Su ve Tuz Elde Etme
Tuzlu su nasıl içilebilir hale getirilir diye merak edenler için basit damıtma yöntem olarak kullanılabilir. Aslına bakılırsa bu yöntem hem su elde etme hem de tuz elde etmek için kullanılmaktadır.
Gemilerde damıtma yöntemiyle deniz suyundan içme suyu elde edilmektedir. Aynı zamanda tuz gölü gibi tuzlu sulardan da tuz elde edilmektedir.
Bu yöntem çok maliyetli değil mi diye düşünebilirsiniz. Ancak maliyetin düşürülebileceği yöntemler de vardır. Örneğin ısı kaynağı olarak güneş enerjisi kullanılırsa ve buharlaşma uzun süreye yayılırsa daha düşük maliyetlerle ayrıştırma yapılabilir.
Tuz göllerinde damıtma işlemi çoğu zaman kendiliğinden gerçekleşir. Suyun güneş altında buharlaşmasıyla sığ yerlerde tuz birikintileri oluşur.