Sodyum Asetat Ne İşe Yarar?

admin | Şubat 28, 2020 | Kimya | Yorum yapılmamış

Kimyada kullanılan birçok bileşik türü vardır. Bu bileşiklerden biri de sodyum asetat dediğimiz bileşiktir. Bu yazıda sodyum asetat formülü nedir, ne işe yarar, pH değeri nedir, sağlığa zararlı mı gibi soruları cevaplamaya çalışacağız.

Sodyum asetat organik sodyum tuzudur. Formülü C₂H₃NaO₂ şeklindedir. Sodyum etonat olarak da bilinen bu bileşik asetik asidin soydum tuzudur. Renksiz olan bu tuzun kimyasal deneylerde kullanımı yaygın olduğu gibi sanayide ve çeşitli dallarda da kullanımı vardır.

Kristal yapıda beyaz olarak görünen sodyum asetat suyla temas ettiğinde hemen sıvılaşır. Yani suda iyi çözünür. Bazik özellik gösteren bu maddenin pH seviyesi 0,1 Molar sulu çözeltide 8,9 civarındadır.

Sodyum asetat ne işe yarar dersek ilk aklımıza gelecek olan tampon çözeltilerdir. Bazı maddelerin pH seviyesini ayarlamak için sodyum asetat kullanılmaktadır.

Sodyum asetat zararlı mı diye soranlara da cevap verelim. Genel olarak zararlı değildir. Ancak tahriş etkisi yapabilir. Yanlışlıkla yutulması durumunda bir doktora görünmek gerekebilir.

Sodyum Asetat Kullanım Alanları

Sodyum asetat, tekstil endüstrisinde, sülfürik asit atık akıntılarını nötralize etmek için ve ayrıca anilin boyaları kullanırken bir foto direnç maddesi olarak kullanılır. Aynı zamanda, deri üretimin sektöründe tabakalamada kullanılır. Yine sentetik kauçuk üretiminde de kullanılmaktadır.

Sosyum asetat tek kullanımlık pamuklu pedler için pamuk işlemede kullanılır. Pamujta statik elektriğin birikmesini önler.

Sodyum asetat, beton sızdırmazlık maddesi olarak kullanılır. Nispeten ucuz olan bu madde betona katılarak betonun su sızdırması engellenir. Böylece su almayan beton daha uzun süre ayakta kalır.

Gıda sektöründe sodyum asetat E262 koduyla kullanılan bir katkı maddesidir. Cips ve benzeri bazı ürünlerde kullanımı vardır.

Ayrıca petrol kimya sanayisinde, boya sanayisinde, ilaç üretiminde ve birçok kimyasal üretiminde arama madde olarak kullanılmaktadır. Tıp alanında da kullanımı yaygındır.

Sodyum asetatın en yaygın kullanımı kimyasal maddelerde ve kimya deneylerin tampon çözelti olarak kullanımıdır. Tampon olmaya uygun yapısıyla bazı maddelerin pH seviyesinin ayarlanmasında kullanılmaktadır.

Sodyum Asetat Eldesi ve Reaksiyonları

Sodyum asetat genel olarak pahalı bir kimyasal değildir. Bu nedenle laboratuvarlarda sentezlemek yerine üretimi yapılan yerlerden hazır olarak satın alınır. Evde sodyum asetat yapımı ya da üretimi gerçekleştirmek isteyenler için gerekli malzemelerin temin edilmesi gerekir.

Bazen laboratuvar deneylerinde asetik asidin (sirke olarak bilinir) 5-8’lik bir çözeltisinde, sodyum karbonat (çamaşır sodası), sodyum bikarbonat (yemek sodası) veya sodyum hidroksit ile reaksiyona sokulmasıyla üretilir. Bu reaksiyonlardan herhangi biri su ve asetik asit üretilmesini sağlar.

Sentezlenmesinde sodyum ve karbonat iyonu içeren madde asetik asitle kullanıldığında – yüklü karbonat iyonuyla asetik asitin karboksil gurubuyla tepkime vererek karbonik asit meydana getirir.

Bazı reaksiyonları şöyle sıralanabilir